tag:blogger.com,1999:blog-4571811156807054532024-03-14T02:13:58.892-07:00Αρθρογραφία από τη φιλόλογο Ειρήνη ΣπυριδάκηΓιάννης Φαρσάρηςhttp://www.blogger.com/profile/07319671777578851467noreply@blogger.comBlogger28125tag:blogger.com,1999:blog-457181115680705453.post-67076747865025880332013-12-09T07:35:00.000-08:002013-12-17T08:34:14.550-08:00Προετοιμάζοντας το σχέδιο μαθήματος<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh-yngMU5zF5RNf5SP5VY071MHwYU_x6lLQh-y8pmYuFOdZNhpI3OaQY9meozxI0SLBefIb3W2MaEEXxydVMUiQkJH1VOIfFXjgITe1YH6NOgkxX2KmswP8cy-mRGr1EtgQ-8IWEOKlDzXp/s1600/%CE%B4%CE%B1%CF%83%CE%BA%CE%B1%CE%BB%CE%BF%CF%82-%CE%BA%CE%B1%CE%B9-%CF%83%CF%85%CE%BD%CF%84%CE%B1%CE%BE%CE%B9%CE%BF%CF%8D%CF%87%CE%BF%CF%82.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="122" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEh-yngMU5zF5RNf5SP5VY071MHwYU_x6lLQh-y8pmYuFOdZNhpI3OaQY9meozxI0SLBefIb3W2MaEEXxydVMUiQkJH1VOIfFXjgITe1YH6NOgkxX2KmswP8cy-mRGr1EtgQ-8IWEOKlDzXp/s200/%CE%B4%CE%B1%CF%83%CE%BA%CE%B1%CE%BB%CE%BF%CF%82-%CE%BA%CE%B1%CE%B9-%CF%83%CF%85%CE%BD%CF%84%CE%B1%CE%BE%CE%B9%CE%BF%CF%8D%CF%87%CE%BF%CF%82.jpg" width="200" /></a></div>
<b>1. Λαμβάνουμε υπόψη μας τα χαρακτηριστικά της ενότητας που σκοπεύουμε να διδάξουμε. </b>Πρακτικά καλούμαστε να απαντήσουμε στα εξής ερωτήματα:<br />
<br />
•<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span>Η διδακτική ενότητα είναι θεωρητική (απαιτεί την εκμάθηση θεωρητικών εννοιών) ή εργαστηριακή (προϋποθέτει τη χρησιμοποίηση μιας πρακτικής μεθόδου);<br />
<a name='more'></a><br />
•<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span>Σε ποιο σημείο του αναλυτικού προγράμματος εντάσσεται (στην εισαγωγή, στη μέση ενός κεφαλαίου, στη σύνοψη);<br />
•<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span>Ποιος είναι, βάσει του αναλυτικού προγράμματος, ο προβλεπόμενος χρόνος της διδασκαλίας της συγκεκριμένης ενότητας;<br />
•<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span>Ποιες γνώσεις πρόκειται να αξιοποιηθούν από τις προηγούμενες διδακτικές ενότητες;<br />
•<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span>Πώς προετοιμάζουν οι γνώσεις της διδακτικής ενότητας τη διδασκαλία άλλων διδακτικών ενοτήτων στο μέλλον;<br />
•<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span>Ποιος είναι ο ρόλος της διδακτικής ενότητας στο σύνολο της διδακτέας ύλης του σχολικού έτους;<br />
•<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span>Ελλοχεύει κάποιος κίνδυνος που σχετίζεται με την παρεχόμενη από τη διδακτική ενότητα γνώση για τους μαθητές (συνήθεις παρανοήσεις εννοιών);<br />
<br />
<b>2. Αποσαφηνίζουμε τον γενικό σκοπό της διδακτικής ενότητας.</b><br />
Πρακτικά καλούμαστε να απαντήσουμε στα εξής ερωτήματα:<br />
<br />
•<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span>Ποιος είναι ο γενικότερος σκοπός για τον οποίο οι μαθητές διδάσκονται τη συγκεκριμένη ενότητα;<br />
•<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span>Ανταποκρίνεται το περιεχόμενο της διδακτικής ενότητας (επιμέρους κεφάλαια) στον γενικό σκοπό που έχoυμε θέσει;<br />
•<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span>Έχουμε τη βεβαιότητα ότι όλες μας οι διδακτικές ενέργειες ή πρακτικές που πρόκειται να πραγματοποιήσουμε μέσα στην τάξη αποβλέπουν στον γενικό σκοπό της διδασκαλίας μας;<br />
<br />
<b>3. Εξειδικεύουμε τον γενικό σκοπό της διδακτικής ενότητας σε επιμέρους διδακτικούς στόχους. </b>Πρακτικά καλούμαστε να απαντήσουμε στα εξής ερωτήματα:<br />
<br />
•<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span>Τι προσδοκούμε οι μαθητές να είναι σε θέση να κάνουν μετά από το πέρας της διδακτικής ενότητας;<br />
•<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span>Τι από όσα κατέκτησαν οι μαθητές αφορά στην κατανόηση των εννοιών που διδάχθηκαν (γνωστικοί στόχοι), τι στην καλλιέργεια δεξιοτήτων (συναισθηματικοί, ψυχοκινητικοί στόχοι) και τι στην υιοθέτηση στάσεων;<br />
•<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span>Οι στόχοι που σχετίζονται με την απόκτηση γνώσεων αποσκοπούν στην κατανόηση, τη μεταγνώση (επέκταση της γνώσης) και τον κριτικό προβληματισμό των μαθητών; <br />
•<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span>Οι στόχοι που σχετίζονται με την καλλιέργεια δεξιοτήτων αποβλέπουν στη συναισθηματική προσέγγιση της γνώσης, στη συνειδητοποίηση της ανάγκης χρησιμοποίησης της γνώσης στη ζωή, στην εξοικείωση των μαθητών με την εφαρμογή της γνώσης σε νέα περιβάλλοντα, στην κινητοποίηση της δημιουργικής τους σκέψης και της φαντασίας μέσω της καλλιτεχνικής έκφρασης;<br />
•<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span>Οι στόχοι που σχετίζονται με την υιοθέτηση στάσεων αναφέρονται στην καλλιέργεια της ενεργητικής στάσης των μαθητών έναντι της κατάκτησης της γνώσης, στην υιοθέτηση συγκεκριμένων αντιλήψεων και συμπεριφορών, στην κινητοποίηση του ενδιαφέροντος και στη δημιουργία κινήτρων στους μαθητές για περαιτέρω μελέτη και έρευνα άλλων πτυχών του γνωστικού αντικειμένου;<br />
•<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span>Οι μαθητές μας, σύμφωνα με τους στόχους που έχουμε θέσει, καλούνται: α. να θυμηθούν, β. να κατανοήσουν, γ. να εφαρμόσουν, δ. να αναλύσουν, ε. να συνθέσουν, στ. να αξιολογήσουν και ζ. να δημιουργήσουν (νέα στοχοταξινόμηση Bloom που βασίζεται στη γνώση, κατανόηση, εφαρμογή, ανάλυση, σύνθεση, αξιολόγηση); <br />
•<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span>Οι στόχοι μας είναι α. ρεαλιστικοί, β. σαφείς, γ. επιτεύξιμοι βάσει του διαθέσιμου υλικού, δ. πραγματοποιήσιμοι εντός του διαθέσιμου χρόνου και ε. αξιολογήσιμοι; <br />
<br />
<b>4. Επιλέγουμε και οργανώνουμε το περιεχόμενο της διδακτικής ενότητας σύμφωνα με τον γενικό σκοπό και τους ειδικούς στόχους που έχουμε θέσει. </b><br />
Πρακτικά καλούμαστε να απαντήσουμε στα εξής ερωτήματα:<br />
<br />
•<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span>Έχουμε στο μυαλό μας ένα νοητό σχεδιάγραμμα των κύριων σημείων ή των βασικών εννοιών και των σχέσεων που αναπτύσσονται μεταξύ τους, ώστε να είμαστε σε θέση να ολοκληρώσουμε επιτυχώς τη διδασκαλία της ενότητας;<br />
•<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span>Το συνολικό περιεχόμενο της διδακτικής ενότητας μάς παρέχει τη δυνατότητα να υλοποιήσουμε αποτελεσματικά τους στόχους μας;<br />
•<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span>Οι πληροφορίες που διαθέτουν τα σχολικά εγχειρίδια είναι επαρκείς ή οφείλουμε να αναζητήσουμε πρόσθετο διδακτικό υλικό από άλλες πηγές;<br />
<br />
<b>5. Επιλέγουμε την κατάλληλη διδακτική μεθοδολογία που ανταποκρίνεται στο περιεχόμενο της διδακτικής ενότητας και εξυπηρετεί τους διδακτικούς μας στόχους.</b><br />
Πρακτικά καλούμαστε να απαντήσουμε στα εξής ερωτήματα:<br />
<br />
•<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span>Γνωρίζουμε τις μεθοδολογικές επιλογές που θα μας διευκολύνουν να επιτύχουμε τους διδακτικούς μας στόχους;<br />
•<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span>Ειδικότερα, έχουμε υπόψη μας σε ποιες περιπτώσεις είναι αποτελεσματική π.χ. η εφαρμογή ενεργητικής ερευνητικής - ανακαλυπτικής μεθόδου, η βιωματική ή η διαθεματική προσέγγιση γνώσης, η εξατομικευμένη και η ομαδοσυνεργατική μέθοδος, η μεθόδος που είναι επικεντρωμένη στο μοντέλο Synectics, δηλαδή στη θεωρία επεξεργασίας φαινομενικά αποσυνδεμένων μεταξύ τους πληροφοριών και δημιουργικής σκέψης / πράξης με τη χρήση αναλογιών, η μέθοδος project, η πειραματική – εργαστηριακή μέθοδος, η μέθοδος ανάπτυξης του κριτικού στοχασμού των μαθητών, η οργάνωση εκπαιδευτικών – επιμορφωτικών επισκέψεων;<br />
<br />
<b>6. Καταλήγουμε στις εκπαιδευτικές τεχνικές που κρίνουμε ότι διευκολύνουν τη διδασκαλία μας και συμβάλλουν στην επίτευξη των διδακτικών μας στόχων. </b><br />
Πρακτικά καλούμαστε να απαντήσουμε στα εξής ερωτήματα:<br />
<br />
•<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span>Γνωρίζουμε τις σύγχρονες εκπαιδευτικές τεχνικές που ανταποκρίνονται στους διδακτικούς μας στόχους;<br />
•<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span>Πιο συγκεκριμένα, είμαστε σε θέση να χρησιμοποιήσουμε στην τάξη π.χ. τη διάλεξη, τον κατευθυνόµενο διάλογο (ερωταποκρίσεις), τη συζήτηση, την επίδειξη (την παρουσίαση λεκτικών – οπτικών πληροφοριών που συνδέονται με την προϋπάρχουσα γνώση των μαθητών - προκαταβολικοί οργανωτές / προοργανωτές), τον καταιγισμό ιδεών, τη διδασκαλία με τη χρήση ΤΠΕ, το παιχνίδι ρόλου – δραματοποίηση, τη μελέτη περίπτωσης, την τεχνική της χιονοστιβάδας, την τεχνική του αγώνα λόγου - αντιλόγου; <br />
•<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span>Έχουμε καταλήξει σε ποια σημεία της διδασκαλίας θα χρησιμοποιήσουμε τις εκπαιδευτικές τεχνικές που έχουμε επιλέξει, προκειμένου η διδακτική πράξη να αποβεί πιο αποτελεσματική;<br />
•<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span>Έχουμε προβλέψει ενδεχόμενους κινδύνους που σχετίζονται με την εφαρμογή ορισμένων εκπαιδευτικών τεχνικών (π.χ. διασάλευση της ισορροπίας της τάξης από την παρατεταμένη συζήτηση);<br />
<br />
<b>7. Καταλήγουμε στη χρήση των απαιτούμενων για τη διδασκαλία μας διδακτικών εργαλείων ή εποπτικών μέσων.</b><br />
Πρακτικά καλούμαστε να απαντήσουμε στα εξής ερωτήματα:<br />
<br />
•<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span>Ποια από τα διδακτικά εργαλεία / εποπτικά μέσα γνωρίζουμε να χρησιμοποιούμε για τη διδασκαλία μας (σχολικό εγχειρίδιο, Η/Υ, βιντεοπροβολέας, λογισμικό παρουσίασης, ψηφιακό οπτικό - ακουστικό υλικό, video, έντυπο υλικό - φύλλα εργασίας, διαφάνειες, εικόνες, πίνακες διαγραμμάτων, χάρτες);<br />
•<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span>Ποια διδακτικά εργαλεία / εποπτικά μέσα κρίνουμε ότι είναι απαραίτητα για τη διδακτική ενότητα;<br />
•<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span>Ποια από τα διδακτικά εργαλεία / εποπτικά μέσα είναι άμεσα διαθέσιμα στο σχολείο και ποια χρειάζεται να αναζητήσουμε από κάπου αλλού;<br />
•<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span>Έχουμε προβλέψει ενδεχόμενους κινδύνους που αφορούν στον χειρισμό των διδακτικών εργαλείων / εποπτικών μέσων (ιδίως των ηλεκτρονικών), τα οποία είναι πιθανό να θέσουν σε κίνδυνο την ασφάλεια των μαθητών;<br />
<br />
<b>8. Συντάσσουμε ένα διάγραμμα της πορείας της διδασκαλίας μας.</b><br />
Πρακτικά καλούμαστε να απαντήσουμε στα εξής ερωτήματα:<br />
<br />
•<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span>Έχουμε καταλήξει από ποιες φάσεις θα διέλθει η διδασκαλία μας;<br />
•<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span>Στον σχεδιασμό της πορείας της διδασκαλίας έχουμε συνεκτιμήσει α. τις διδακτικές φάσεις τις οποίες καλούνται να ακολουθήσουν οι μαθητές, β. τις συγκεκριμένες ενέργειες που πρόκειται να πραγματοποιήσουμε σε κάθε φάση της διδασκαλίας, γ. τις προβλεπόμενες ενέργειες των μαθητών σε κάθε φάση της διδασκαλίας, οι οποίες θα κατευθύνονται εμάς, ως διδάσκοντες και δ. τη χρονική διάρκεια των διδακτικών φάσεων;<br />
•<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span>Οι φάσεις της διδασκαλίας είναι συμβατές με τους διδακτικούς μας στόχους;<br />
•<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span>Σε ποιες φάσεις της διδασκαλίας πρόκειται να εφαρμόσουμε τη συγκεκριμένη κάθε φορά διδακτική μεθοδολογία;<br />
•<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span>Σε ποιες φάσεις της διδασκαλίας έχουμε επιλέξει να χρησιμοποιήσουμε διδακτικά εργαλεία ή εποπτικά μέσα και ποια είναι αυτά;<br />
•<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span>Έχουμε συνεκτιμήσει τον διαθέσιμο για τη διδασκαλία μας χρόνο;<br />
•<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span>Είμαστε σε ετοιμότητα να παρεκκλίνουμε από την ήδη σχεδιασμένη πορεία της διδασκαλίας μας και να αναπροσαρμόσουμε τη ροή της διδασκαλίας, εφόσον οι συνθήκες της τάξης το επιβάλλουν (μαθησιακές δυνατότητες της ομάδας, ανάγκη για περαιτέρω συζήτηση κ. ά.); <br />
<br />
<b>9. Σχεδιάζουμε την αξιολόγηση της διδασκαλίας μας από τους μαθητές. </b><br />
Πρακτικά καλούμαστε να απαντήσουμε στα εξής ερωτήματα:<br />
<br />
•<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span>Τι από τα δύο επιλέγουμε να διανείμουμε στους μαθητές, ένα γραπτό ερωτηματολόγιο ή ένα κατάλογο προφορικών ερωτήσεων;<br />
•<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span>Οι ερωτήσεις που έχουμε συντάξει αξιολογούν τις βασικές παραμέτρους της διδασκαλίας μας, οι οποίες υπαγορεύονται από τις τρεις κατηγορίες των διδακτικών μας στόχων;<br />
•<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span>Πόσο χρόνο καλούνται οι μαθητές να αφιερώσουν σε αυτή τη φάση της διδακτικής ενότητας;<br />
<br />
<b>10. Σχεδιάζουμε την αυτοαξιολόγησή της διδασκαλίας μας.</b><br />
Πρακτικά καλούμαστε να απαντήσουμε στα εξής ερωτήματα:<br />
<br />
•<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span>Έχουμε προηγουμένως επεξεργαστεί επαρκώς τα δεδομένα που προέκυψαν από την αξιολόγηση της διδασκαλίας μας από τους μαθητές;<br />
•<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span>Ποια είναι τα κριτήρια που οφείλουμε να θέσουμε, προκειμένου να διαπιστώσουμε κατά πόσον η διδασκαλία μας ήταν αποτελεσματική;<br />
•<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span>Έχουμε συνειδητοποιήσει ότι οφείλουμε να καταγράψουμε τόσο τα θετικά, όσο και τα αρνητικά σημεία που παρατηρήθηκαν στο πλαίσιο το διδασκαλίας μας;<br />
•<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span>Έχουμε να προτείνουμε συγκεκριμένες ιδέες, προκειμένου στο μέλλον να αποφύγουμε τα αρνητικά σημεία που παρατηρήθηκαν κατά τη διδασκαλίας της ενότητας;<br />
<br /></div>
Unknownnoreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-457181115680705453.post-31297760641754349292013-12-09T06:04:00.001-08:002013-12-11T14:48:04.303-08:00Η έννοια του «αναδυόμενου γραμματισμού» στην εκπαίδευση<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgnUVrehhDHt1IhDwfyscGs6KhuAA5WG0aXvRS7v139qDRcX7Yj2ItSba-B6RTcCHoW7Mq5cF7dVhkrQvIAGqHNsddFmKyAxI8aZOq-HNazvaGrLVq_0GdVB8rXMOmfbx98RpR6nQzsaadJ/s1600/30007US1.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="125" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgnUVrehhDHt1IhDwfyscGs6KhuAA5WG0aXvRS7v139qDRcX7Yj2ItSba-B6RTcCHoW7Mq5cF7dVhkrQvIAGqHNsddFmKyAxI8aZOq-HNazvaGrLVq_0GdVB8rXMOmfbx98RpR6nQzsaadJ/s200/30007US1.jpg" width="200" /></a></div>
Στο τελευταίο τέταρτο του 20 αιώνα διατυπώθηκε μια εξόχως ενδιαφέρουσα θεωρία αναφορικά με τον τρόπο κατά τον οποίο τα μικρά παιδιά μαθαίνουν ανάγνωση και γραφή. Ο εισηγητής της θεωρίας του<b> </b>«αναδυόμενου γραμματισμού», N. Hall (1987) ισχυρίστηκε ότι η ικανότητα χρήσης του γραπτού λόγου πηγάζει από τα ίδια τα παιδιά, πριν ακόμα φοιτήσουν στη σχολική εκπαίδευση, εφόσον αυτά αναπτύσσονται και επενεργούν σ’ ένα περιβάλλον όπου κυριαρχεί ο έντυπος λόγος.<br />
<a name='more'></a>Η έννοια του αναδυόμενου γραμματισμού λοιπόν τοποθετεί τα αρχικά στάδια της αναγνωστικής διαδικασίας όχι στο περιορισμένο σχολικό περιβάλλον, όπου τα παιδιά διδάσκονται ανάγνωση και γραφή συστηματικά και ανεπηρέαστα από υποκειμενικές κρίσεις του δασκάλου και δικές τους, αλλά σ’ ένα ευρύτερο πολιτισμικό περιβάλλον με πολλαπλά ερεθίσματα, όπου αυτά ζουν, αντιλαμβάνονται και δρουν.<br />
<br />
Η θεωρία αυτή ήλθε σε άμεση αντιπαράθεση με την έως τότε παραδεδεγμένη αντίληψη ότι οι διαδικασίες της ανάγνωσης και της γραφής είναι οπτικές / αντιληπτικές και αναφέρονται στην δεξιότητα που αναπτύσσει υπό τις συστηματικές οδηγίες του δασκάλου ένα μη εγγράμματο παιδί ηλικίας πέντε ή έξι ετών σε ό,τι αφορά το σωστό συνδυασμό, βάσει κανόνων, μιας μονάδας λόγου της γλώσσας του με ένα συγκεκριμένο ήχο.<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span>Καθώς δηλαδή τα παιδιά παρατηρούν τους εγγράμματους ενηλίκους να διαβάζουν ή να γράφουν, συνειδητοποιούν εγγενείς λειτουργίες του γραπτού λόγου, όπως τι πρέπει να προσέξουν, πώς να χειριστούν το έντυπο υλικό που διαθέτουν, ποια διαδικασία πρέπει να ακολουθήσουν για να επιτύχουν τον σκοπό τους.<br />
<br />
Συχνά παρατηρούμε παιδιά προσχολικής ηλικίας που δεν γνωρίζουν ανάγνωση, να παριστάνουν τους αναγνώστες του αγαπημένου τους παραμυθιού, του οποίου μάλιστα το νόημα καταφέρνουν να αποδώσουν χρησιμοποιώντας διαφορετικές λέξεις και μάλιστα πολλές φορές συνώνυμες. Εξάλλου, τα μικρά παιδιά έχουν την πρόθεση να αποδίδουν, ως αναγνώστες, νόημα στο έντυπο που επιχειρούν να αναγνώσουν. Και εφόσον αυτά νοηματοδοτούν το έντυπο, επιστρατεύονται κατ΄ ανάγκη, εκτός από τις ανεπαρκώς αναπτυγμένες, λόγω ηλικίας σ’ αυτά, γλωσσικές στρατηγικές, ποικίλες γνωστικές και κοινωνικές διαδικασίες, ανατρέχοντας στο κοινωνικό συμφραζόμενο μέσα στο οποίο υφίσταται και λειτουργεί το εκάστοτε έντυπο <br />
<br />
Επίσης, διαπιστώνεται ότι τα μικρά παιδιά, χωρίς να γνωρίζουν γραφή, παίρνουν το μολύβι και γεμίζουν το χαρτί με σκαριφήματα, δηλώνοντας ότι έγραψαν. Επιπρόσθετα, τα παιδιά προτού φοιτήσουν στο σχολείο αποκτούν την ικανότητα να αναγνωρίζουν σήματα ή πινακίδες, εντοπίζουν τα βασικά χαρακτηριστικά των βιβλίων (εξώφυλλο, τίτλος, σελίδα κ.ά.) που υπάρχουν στο χώρο τους, συνειδητοποιούν τη φορά του γραπτού λόγου, θυμούνται τον ήχο των γραμμάτων και πολύ αργότερα συνειδητοποιούν τις συμβάσεις του γραπτού λόγου στην προσπάθειά τους να αποκωδικοποιήσουν τα γραπτά μηνύματα, όπως αναφέρει ο Α. Αϊδίνης, Α. (2003) στο άρθρο «Η μάθηση και χρήση ιεραρχικών κανόνων στην ανάγνωση» που περιέχεται στο σύγγραμμα Γλώσσα και Μαθηματικά στην προσχολική ηλικία, Πρακτικά Επιστημονικού Συνεδρίου 22-23 Νοεμβρίου 2002 (Ρέθυμνο: Έκδοση Παιδαγωγικού Τμήματος Προσχολικής Εκπαίδευσης Πανεπιστημίου Κρήτης).<br />
<br />
Φυσικά, τα παιδιά προσχολικής ηλικίας αναδεικνύουν δεξιότητες ανάγνωσης και γραφής αφένος όταν τους παρέχονται πλούσια ερεθίσματα στο περιβάλλον όπου ζουν και αφετέρου, όταν οι ενήλικες αναλαμβάνουν πρωτοβουλίες να οργανώσουν δραστηριότητες με συγκεκριμένο νόημα και σκοπό που θα υποστηρίξουν κάθε πειραματισμό του παιδιού στην ανάγνωση και γραφή. Η προώθηση του γραμματισμού στο οικογενειακό περιβάλλον αποτελεί άλλωστε βασικό προσχολικό δείκτη πρόγνωσης αναγνωστικών δεξιοτήτων στο σχολείο, όπως επισημαίνουν οι τους Α. Μουζάκης, Α. Πρωτόπαπας, Δ. Τσαντούλα (2007) στο «Προσχολικοί δείκτες πρόγνωσης αναγνωστικών δεξιοτήτων στην Α′ Δημοτικού» ( http://www.ilsp.gr/homepages/protopapas/pdf/Mouzaki_etal_2007_submEpAg.pdf). <br />
Λαμβάνοντας υπόψη μας τα παραπάνω, ιδιαίτερη έμφαση θα πρέπει να δοθεί σε ό,τι αφορά τις πρακτικές των γονέων ή ατόμων του οικείου περιβάλλοντος στο συμβολικό παιχνίδι, στο πλαίσιο του οποίου τα μικρά παιδιά εξερευνούν και να κατανοούν καλύτερα τον κόσμο που τα περιβάλλει, ανασυνθέτουν έπειτα από την ανάγνωση του γονέα παραμύθια και ιστορίες και συζητούν γι’ αυτά, ελέγχουν τον προφορικό λόγο και τα συναισθήματά τους σε δεδομένες συνομιλιακές συνθήκες, μιμούνται πρόσωπα ή πράγματα χρησιμοποιώντας γραφική ύλη του περιβάλλοντος όπου ζουν, κατανοούν οδηγίες και κανόνες (συχνά γραπτούς με τη μορφή συμβόλων) του έντυπου υλικού του περιβάλλοντός τους, αναπτύσσουν γραφοκινητικές δεξιότητες σχεδιασμού, συνειδητοποιήσουν την ομοιοκαταληξία των λέξεων μέσα από την ακρόαση ομοιοκατάληκτων τραγουδιών των γονιών τους. Με τις παραπάνω τεχνικές τα παιδιά από πολύ νωρίς θα εφοδιαστούν με γλωσσικές εμπειρίες σ’ ένα περιβάλλον όπου θα έχουν δημιουργηθεί οι προϋποθέσεις ώστε να αισθανθούν εκείνα την ανάγκη να ανακαλύψουν τους ήχους, την ονομασία και τη συνδυαστική δυνατότητα των γραμμάτων και να κατακτήσουν την αναγνωστική ετοιμότητα. Προς την κατεύθυνση αυτή θα πρέπει οι γονείς να μιλούν στα παιδιά με ευκρίνεια σαν να απευθύνονται σε ενήλικα και να αποτελούν ένα γενικά υγιές πρότυπο αναγνωστικής συμπεριφοράς για τα ίδια.<br />
<br />
Σύμφωνα με το Διαθεματικό Ενιαίο Πλαίσιο Προγραμμάτων Σπουδών (ΔΕΠΠΣ) για το Νηπιαγωγείο και την υποχρεωτική εκπαίδευση (Υπ. Απ. Γ2/ 21072, ΦΕΚ 304/Τ. Β΄/ 13-3-2003), ο γραπτός λόγος προσεγγίζεται σύμφωνα με τη θεωρία του αναδυόμενου γραμματισμού, κατά την οποία οι παιδαγωγοί εκμεταλλεύονται και διευρύνουν τα ερεθίσματα των παιδιών που προέρχονται από το περιβάλλον όπου ζουν, παρέχοντάς τους πολλές ευκαιρίες γραφής και ανάγνωσης, με αφορμή την επεξεργασία του έντυπου υλικού. Βέβαια, αν η επιμόρφωση των παιδαγωγών δεν είναι επαρκής, ελλοχεύει ο κίνδυνος να παρερμηνεύσουν εκείνοι τους στόχους που αφορούν στην ανάπτυξη του γραμματισμού και να προχωρήσουν σε συστηματική διδασκαλία της ανάγνωσης και της γραφής χρησιμοποιώντας τετράδια γραφής που έχουν θέση μόνο στο δημοτικό σχολείο. Επιπλέον, ιδιαίτερη προσοχή θα πρέπει να δοθεί από τους νηπιαγωγούς στα παιδιά που προέρχονται από μειονοτικές ομάδες, τα οποία φέρουν διαφορετική εμπειρία γραμματισμού στο περιβάλλον του σχολείου τους και συχνά η εμπειρία αυτή γίνεται αντικείμενο αρνητικού σχολιασμού από τους υπόλοιπους μαθητές.<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
Συμπερασματικά, σύμφωνα με όσα καταγράφηκαν, συμπεραίνουμε ότι ο «αναδυόμενος» γραμματισμός που αξιοποιεί την προσωπική εμπειρία των παιδιών από τη διάδρασή τους με το περιβάλλον στο οποίο ζουν και την πρώιμη επαφή τους με τον έντυπο λόγο, τα προετοιμάζει επαρκώς για την ανάπτυξη των δεξιοτήτων ανάγνωσης και γραφής. Με τον παραπάνω τρόπο πιθανόν θα γίνει ένα βήμα προς την κατεύθυνση της άρσης των κοινωνικών ανισοτήτων στην εκπαίδευση, σύμφωνα με τις οποίες οι αδύνατοι μαθητές που δεν είναι από το περιβάλλον τους επαρκώς προετοιμασμένοι για υψηλές επιδόσεις στο σχολείο, οδηγούνται μοιράια στην περιθωριοποίηση.<br />
<br />
<br /></div>
Unknownnoreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-457181115680705453.post-55310571313015000172013-12-08T14:32:00.000-08:002013-12-11T14:48:18.156-08:00Τρόποι διαχείρισης της διαφορετικότητας των μαθητών στο σχολείο <div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjQtSTQNSTRR2dTe-YOjh0K3pPUOHNcaJvV8_A5_7ERHNC9qiRnxAYHJx-FZ2HVsQ0zw9GczokPX1bS4OiIQh3NdNaUFiguNQ4CgBJtfU6Z2yB8IzZxou8USMUKts8UBwa4dmuoW7xC-Xju/s1600/4e864f6f5ab8e.preview-300.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="114" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjQtSTQNSTRR2dTe-YOjh0K3pPUOHNcaJvV8_A5_7ERHNC9qiRnxAYHJx-FZ2HVsQ0zw9GczokPX1bS4OiIQh3NdNaUFiguNQ4CgBJtfU6Z2yB8IzZxou8USMUKts8UBwa4dmuoW7xC-Xju/s200/4e864f6f5ab8e.preview-300.jpg" width="200" /></a></div>
Στο σύγχρονο ελληνικό σχολείο των αστικών ιδιαίτερα κέντρων παρατηρούνται αρκετές πολιτισμικές διαφορές και κοινωνικές ανισότητες των μαθητών. Οι Έλληνες μαθητές προέρχονται από διαφορετικά κοινωνικά στρώματα, συνεπώς δεν διαθέτουν όλοι την ίδια προπαιδεία από το οικογενειακό τους περιβάλλον. Επίσης, πολλοί μαθητές του ελληνικού σχολείου πλέον κατάγονται από άλλα έθνη. Τέλος, είναι δυνατό να φοιτούν στο ελληνικό σχολείο και τσιγγάνοι μαθητές. Έναντι λοιπόν μιας τέτοιας πραγματικότητας, οι εκπαιδευτικοί ενός σχολείου στη χώρα μας οφείλουν να υιοθετήσουν μια εκπαιδευτική πολιτική που θα διευκολύνει την ένταξη των αλλοδαπών και τσιγγάνων μαθητών στο σχολείο.<br />
<a name='more'></a><br />
Ειδικότερα, οι εκπαιδευτική κοινότητα κρίνεται αναγκαίο να επιμορφωθεί κατάλληλα, ώστε να διαχειρίζεται στην τάξη τις ιεραρχήσεις που υπάρχουν στον φαινομενικά ομοιογενή ελληνικό πληθυσμό, όπως χαρακτηριστικά αναφέρει η Ε. Πλεξουσάκη στο άρθρο «Πολιτισμός και σχολείο», <i>Κλειδιά και Αντικλείδια</i> (http://www.kleidiakaiantikleidia.net), αλλά και στον πληθυσμό των αλλοδαπών και τσιγγάνων μαθητών, που πηγάζουν από τη διαφορά εθνικών και κοινωνικών ταυτοτήτων (κοινωνικής τάξης, γλώσσας, θρησκευτικών πεποιθήσεων, φύλου κ.ά.). Οι εκπαιδευτικοί οφείλουν να μάθουν πώς να χρησιμοποιούν συμμετοχικές τεχνικές και δραστηριότητες που ενσωματώνουν και προβάλλουν τις εμπειρίες όλων των μαθητών, χωρίς να εμμένουν στην επονομαζόμενη «εθνική διαπαιδαγώγηση». Η επιμόρφωση θα στοχεύει στην κατάρριψη των όποιων προκαταλήψεων των ίδιων των εκπαιδευτικών, αλλά και των μαθητών - που πηγάζει από τη διαφορετικότητα του πολιτισμικού τους κεφαλαίου.<br />
<br />
Επιπλέον, οι εκπαιδευτικοί θα πρέπει να δεχτούν ειδική επιμόρφωση, ώστε να αξιοποιούν τη χρήση της μητρικής γλώσσας των μαθητών τους. Επιβάλλεται να αφομοιώσουν ότι δεν πρέπει να αντιμετωπίζουν όλους τους Έλληνες μαθητές ως ομόγλωσσους, διακρίνοντάς τους σε «σωστούς» και «μη σωστούς» ομιλητές της ελληνικής γλώσσας, με κριτήριο τη γνώση ή άγνοια της πρότυπης ελληνικής, όπως καταθέτει η Ά. Φραγκουδάκη στο «Γλώσσα του σπιτιού και γλώσσα του σχολείου», <i>Κλειδιά και Αντικλείδια</i> (http://www.kleidiakaiantikleidia.net). Σε ό, τι αφορά τους αλλοδαπούς και τσιγγάνους μαθητές, οι εκπαιδευτικοί θα μπορέσουν να συνειδητοποιήσουν ότι οφείλουν να μην τους εντάσσουν σε μικρότερη τάξη εξαιτίας της άγνοιας της πρότυπης ελληνικής γλώσσας, αλλά να τους βοηθούν να αξιοποιήσουν τη γλώσσα τους, υποβοηθώντας την εκμάθηση της πρότυπης ελληνικής.<br />
<br />
Ακόμα οι εκπαιδευτικοί οφείλουν να επικοινωνούν συστηματικά με τους γονείς των Ελλήνων, των αλλοδαπών και των τσιγγάνων μαθητών, γεγονός που μπορεί να επιτευχθεί με τακτικές προσκλήσεις των γονέων στο σχολείο, τηλεφωνικές επαφές , ακόμα και επισκέψεις εκπαιδευτικών στις οικίες των μαθητών. Θα πρέπει να υπάρχει στενή συνεργασία του σχολείου με τις οικογένειες όλων των μαθητών, ώστε οι γονείς να καθίστανται συνεργάτες των εκπαιδευτικών στην κοινή προσπάθεια αντιμετώπισης των ελλείψεων των παιδιών τους στο οικιακό πλέον περιβάλλον. Το μέτρο αυτό εξυπηρετεί την ενίσχυση των γονέων στην υποστήριξη των σπουδών των παιδιών τους και υποστηρίζει τη βελτίωση της επίδοσής των μαθητών. <br />
<br />
Συμπληρωματικά με τα παραπάνω, θα πρέπει να υλοποιούνται στο σχολείο εκπαιδευτικά πολυπολιτισμικά προγράμματα (ευέλικτη ζώνη, αγωγή υγείας) και δράσεις (εκδηλώσεις - ομιλίες αναφορικά με τη μουσική, την παράδοση, την τήρηση κανόνων υγιεινής) που απευθύνονται στους μαθητές, τους γονείς και τα μέλη της τοπικής κοινωνίας και αναδεικνύουν τις ιδιαιτερότητες όλων των μαθητών, για τις οποίες θα παράγεται και θα διανέμεται ενημερωτικό υλικό (ει δυνατόν συνταγμένο και στις γλώσσες των μαθητών). Η επικοινωνία μεταξύ των γονέων στο σχολείο καταδεικνύει την πρόθεση ενός σύγχρονου ευρωπαϊκού σχολείου να σέβεται όλους ανεξαιρέτως τους μαθητές και συμβάλλει στη συνειδητοποίηση των Ελλήνων γονέων ότι όσα αντιλαμβάνονται ως πολιτισμικά ελλείμματα των αλλόγλωσσων και των τσιγγάνων μαθητών, θα πρέπει να ιδωθούν ως πολιτισμικές διαφορές έναντι του κυρίαρχου ελληνικού προτύπου που εκπροσωπούν, το οποίο μάλιστα αυθαίρετα θεωρούν ανώτερο. Η πολιτική αυτή εξυπηρετεί την ένταξη στο σχολείο όλων των μαθητών και υποβοηθά την κατανόηση από τους γονείς ότι η ειρηνική συνύπαρξη στο σχολείο είναι προτιμητέα έναντι φαινομένων βίας και ρατσισμού που εγείρονται από διαχωρισμούς ή αποκλεισμούς μαθητών. <br />
Τέλος, για τη βελτίωση της επίδοσης όλων των μαθητών θα πρέπει, να συσταθούν φροντιστηριακά τμήματα ενισχυτικής διδασκαλίας στο σχολείο, στα οποία θα είναι εφικτό να συμμετέχουν όλοι ανεξαιρέτως οι μαθητές του σχολείου, Έλληνες και μη, για να καλύψουν τις μαθησιακές τους ελλείψεις. Ας μην ξεχνάμε ότι και οι Έλληνες μαθητές που προέρχονται από κατώτερα κοινωνικά στρώματα έρχονται στο σχολείο χωρίς να έχουν μάθει από τις οικογένειές τους να χρησιμοποιούν τον απαιτούμενο από το σχολείο και τους εκπαιδευτικούς γλωσσικό κώδικα της κοινής νεοελληνικής, όπου είναι γραμμένα τα σχολικά εγχειρίδια, ούτε έχουν εξοικειωθεί επαρκώς με την ανάγνωση βιβλίων. <br />
<br />
Τα παραπάνω μέτρα συναποτελούν μια εκπαιδευτική πολιτική που θέτει ως στόχο να διαχειριστεί με τον βέλτιστο δυνατό τρόπο τη διαφορετικότητα των μαθητών στους κόλπους του σύγχρονου ελληνικού σχολείου. Αξίζει να σημειώσουμε, καταληκτικά, ότι η εκπαιδευτική αυτή πολιτική μπορεί να επιλεγεί από το διευθυντή και τον σύλλογο διδασκόντων του εκάστοτε σχολείου, καθώς κρίνεται υλοποιήσιμη βάσει του υπάρχοντος ελληνικού εκπαιδευτικού συστήματος.<br />
<br /></div>
Unknownnoreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-457181115680705453.post-43466232335860333812013-12-08T13:49:00.000-08:002013-12-11T14:48:31.723-08:00Πολιτισμικές διαφορές και κοινωνικές ανισότητες στο σύγχρονο σχολείο<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgkhV2pma87dPbfxSFKHt2ui21-F-sqAN1jhAMiOU0ImRyZPCsBoPFifrb0BjHawUI91ZALcp43ZhZYHFuaHZCHxDRLwrfNzqn1OupLE7SPcOFRNQjfDS4vwNVDgCgeWl4_IXFT1PKn7lu1/s1600/Black-Students-At-White-Colleges-Fear-Theyll-Lose-Their-Cultural-Identity.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="200" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgkhV2pma87dPbfxSFKHt2ui21-F-sqAN1jhAMiOU0ImRyZPCsBoPFifrb0BjHawUI91ZALcp43ZhZYHFuaHZCHxDRLwrfNzqn1OupLE7SPcOFRNQjfDS4vwNVDgCgeWl4_IXFT1PKn7lu1/s200/Black-Students-At-White-Colleges-Fear-Theyll-Lose-Their-Cultural-Identity.jpg" width="133" /></a></div>
Το γεγονός ότι ζούμε σε μια πολυπολιτισμική ελληνική κοινωνία έχει επηρεάσει αναπόφευκτα και την εκπαίδευση. Πέραν όμως από τις θετικές όψεις που αφορούν στον διαπολιτισμικό χαρακτήρα που καλείται να υιοθετήσει η εκπαίδευση σήμερα με την έμφαση εστιασμένη στον σεβασμό της διαφορετικότητας του άλλου, η παρουσία μαθητών που κατάγονται από διαφορετικά έθνη ή προέρχονται από διαφορετικά κοινωνικά στρώματα είναι δυνατό να δημιουργήσει αρκετά ζητήματα που χρήζουν άμεσης διαχείρισης από την εκπαιδευτική κοινότητα. Τα προβλήματα αυτά πηγάζουν από την ύπαρξη πολιτισμικών διαφορών και κοινωνικών ανισοτήτων των μαθητών που φοιτούν σ’ ένα σχολείο, το οποίο μάλιστα βρίσκεται σ' ένα αστικό κέντρο.<br />
<br />
Αρχικά, είναι σκόπιμο να επικεντρώσουμε το ενδιαφέρον μας στις ιδιαιτερότητες των Ελλήνων μαθητών που φοιτούν στο σχολείο μιας πόλης. Όσοι από αυτούς προέρχονται από τα μεσο – ανώτερα κοινωνικά στρώματα, έχουν εξοικειωθεί από τις οικογένειές τους με την ανάγνωση βιβλίων και με τον γλωσσικό κώδικα της κοινής νεοελληνικής γλώσσας, στον οποίο είναι γραμμένα τα σχολικά εγχειρίδια. Oι Έλληνες μαθητές που ζουν σε λαϊκά προάστια της πόλης, άρα προέρχονται από οικογένειες χαμηλού κοινωνικού και μορφωτικού επιπέδου, χρησιμοποιούν τον περιορισμένο γλωσσικό κώδικα της ελληνικής γλώσσας των λαϊκών στρωμάτων, που διαφοροποιείται από τον επεξεργασμένο κώδικα της πρότυπης ελληνικής γλώσσας, στην οποία είναι γραμμένα τα σχολικά εγχειρίδια και την οποία ομιλούν και απαιτούν από τους μαθητές οι εκπαιδευτικοί στο ελληνικό σχολείο. Επιπλέον, δεν είναι εξοικειωμένοι με το βιβλίο από την οικογένεια και συνήθως δεν υποστηρίζονται στην εκμάθηση της πρότυπης γλώσσας από τους γονείς που συχνά αντιστέκονται στην επιβαλλόμενη από το σχολείο γλωσσική μετατόπιση λόγω των προβλημάτων διαπροσωπικής επικοινωνίας που αυτή δημιουργεί στο οικιακό - κοινωνικό περιβάλλον, όπως αναφέρει χαρακτηριστικά η Ά. Φραγκουδάκη στο Κλειδιά και Αντικλείδια ( http://www.kleidiakaiantikleidia.net).<br />
<br />
Ένα άλλο εμπόδιο που καλείται να αντιμετωπίσει το σύγχρονο σχολείο είναι η εκπαίδευση των αλλοδαπών μαθητών που κατοικούν στην ίδια με τους Έλληνες μαθητές περιοχή. Οι μαθητές αυτοί, λόγω της εθνοπολιτισμικής τους καταγωγής, είναι φυσικοί ομιλητές της γλώσσας της χώρας από την οποία προέρχονται και λόγω της μετανάστευσης της οικογένειάς τους στην Ελλάδα, έχουν αρχίσει να καθίστανται δίγλωσσοι, μαθαίνοντας την ελληνική γλώσσα για να καλύψουν τις επικοινωνιακές τους ανάγκες. Επειδή όμως κοινωνικά, λόγω και της διαμονής τους σε λαϊκό προάστιο, κατάγονται από λαϊκά στρώματα χαμηλού μορφωτικού επιπέδου, οι μετανάστες μαθητές δεν έχουν εξοικειωθεί με την ανάγνωση βιβλίων στο οικιακό τους περιβάλλον και χρησιμοποιούν, όπως και οι Έλληνες, περιορισμένο γλωσσικό κώδικα τόσο στη μητρική, όσο και στην ελληνική γλώσσα, διαφορετικό από τον επεξεργασμένο κώδικα της πρότυπης ελληνικής γλώσσας που απαιτείται από το σχολείο και τα σχολικά εγχειρίδια.<br />
<br />
Επιπρόσθετα, ένα ζήτημα που χρήζει διαχείρισης από την εκπαιδευτική κοινότητα είναι η συνύπαρξη στο σχολείο τσιγγάνων και μη τσιγγάνων μαθητών. Οι τσιγγάνοι μαθητές προέρχονται από μια ισχυρή πολιτισμική κοινότητα με διακριτά κοινωνικά χαρακτηριστικά, όπως είναι η γλώσσα (παρ’ ότι είναι δίγλωσσοι, αφού γνωρίζουν και την ελληνική των λαϊκών στρωμάτων), η εμφάνιση, η συμπεριφορά, η μη τήρηση των κανόνων προσωπικής υγιεινής. Τα γνωρίσματα αυτά διαφοροποιούνται από τα αντίστοιχα γνωρίσματα τόσο των Ελλήνων που φέρουν τα χαρακτηριστικά της πλειοψηφούσας στην περιοχή κοινωνικής τάξης, όσο και των αλλοδαπών που φέρουν τα γνωρίσματα τόσο της τάξης τους, όσο και των ελληνικών λαϊκών στρωμάτων, επειδή οι οικογένειές τους επιδιώκουν την ένταξη στην ελληνική κοινωνία και γι’ αυτό επιζητούν την κοινωνική κινητικότητα.<br />
<br />
Τέλος, το σχολείο οφείλει να αντιμετωπίσει και τις απόψεις των Ελλήνων μη τσιγγάνων γονέων που προέρχονται από χαμηλά κοινωνικά στρώματα, οι οποίοι συχνά θεωρούν ότι η χαμηλή επίδοση των παιδιών τους οφείλεται στη συνύπαρξή τους με αλλοδαπούς που δεν γνωρίζουν καλά ελληνικά, γι’ αυτό εξάλλου προτείνουν την ένταξη των αλλοδαπών μαθητών σε διαφορετικά τμήματα. Δεν είναι σε θέση να συνειδητοποιήσουν την έλλειψη προπαιδείας από το οικιακό περιβάλλον των ίδιων των παιδιών τους και την απόκλιση της ομιλούμενης γλώσσας τους από εκείνη του σχολείου. Επιπλέον, πιστεύουν ότι η ύπαρξη των τσιγγάνων μαθητών στο σχολείο θέτει σε κίνδυνο την υγεία και την κοινωνική συμπεριφορά των παιδιών τους, που όμως διαφέρει ούτως ή άλλως από αυτή που το σχολείο ορίζει ως δέουσα. Οι τσιγγάνοι μαθητές κρίνονται σχολικά απορριπτέοι από τους γονείς που επιθυμούν να περιφρουρήσουν την ταυτότητα της κοινωνικής τους τάξης ανταγωνιζόμενοι τη μειονοτική κοινωνική ομάδα των τσιγγάνων. Και αυτό συμβαίνει διότι οι Έλληνες γονείς θεωρούν ότι στο ελληνικό σχολείο είναι πολιτισμικά ανώτεροι έναντι των αλλόγλωσσων και των τσιγγάνων μαθητών, άρα το σχολείο θα πρέπει να ανταποκρίνεται στις ανάγκες τους.<br />
<br />
Τα προαναφερθέντα προβλήματα είναι καίριας σημασίας και χρήζουν άμεσης αντιμετώπισης από το σύγχρονο σχολείο. Η εκπαιδευτική πολιτική που θα ήταν σκόπιμο να υιοθετηθεί από τον διευθυντή του σχολείου και την εκπαιδευτική κοινότητα θα πρέπει να στοχεύει στη διευκόλυνση της ένταξης των αλλοδαπών και τσιγγάνων μαθητών και παράλληλα στην παροχή πρόσθετης βοήθειας ώστε να βελτιωθεί η επίδοση όλων ανεξαιρέτως των μαθητών στο σχολείο.<br />
<div>
<br /></div>
</div>
Unknownnoreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-457181115680705453.post-29882321259861302942013-12-08T06:49:00.000-08:002013-12-17T08:32:34.803-08:00Η αξιοποίηση του γραπτού λόγου στην εκπαίδευση<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhja_doZKL44EoX2_Xo2Ag9xyLDD195sWaAY8YIU1XCaO6y1XN5Q_MoSjCdOnEX7zOFmglohQX_AtoRojc42BmE1aYH8vMNd4qKcbXupv4jMJsErjKTcIi1cMRjbstRxRu7r9qocq7Yih7V/s1600/Classroom_with_students_article-small_10747.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="125" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhja_doZKL44EoX2_Xo2Ag9xyLDD195sWaAY8YIU1XCaO6y1XN5Q_MoSjCdOnEX7zOFmglohQX_AtoRojc42BmE1aYH8vMNd4qKcbXupv4jMJsErjKTcIi1cMRjbstRxRu7r9qocq7Yih7V/s200/Classroom_with_students_article-small_10747.jpg" width="200" /></a></div>
Ο γραπτός λόγος περιλαμβάνει ένα ποσοτικά ευρύτερο σε σχέση με τον προφορικό λόγο λεξιλόγιο, αφού καταγράφει (με τη βοήθεια και της στίξης) σημασίες που στον προφορικό λόγο μεταδίδονται με εξωγλωσσικό τρόπο (εκφράσεις προσώπου, χειρονομίες, κινήσεις) ή με παραγλωσσικό τρόπο (τόνος ή ένταση φωνής, ύφος λόγου), ενώ χαρακτηρίζεται από πιο σύνθετες σε σχέση σε σχέση με τον προφορικό λόγο συντακτικές δομές, λόγω της χρήσης της υπόταξης και των προσδιορισμών που διευρύνουν σαφώς τη δομή του λόγου και τέλος, προϋποθέτει σημασιολογική ακρίβεια. Τα παραπάνω χαρακτηριστικά συνάδουν με αυτά του επεξεργασμένου γλωσσικού κώδικα της επίσημης γλώσσας.<br />
<br />
<a name='more'></a>Οι δυσκολίες των μαθητών στον γραπτό λόγο οφείλονται στο γεγονός ότι δεν έχουν όλα τα παιδιά τις ίδιες προσλαμβάνουσες, ώστε να είναι προετοιμασμένα να κατακτήσουν τη γλωσσική ποικιλία που διδάσκεται στο σχολείο (κοινή νεοελληνική), της οποίας τη γνώση απαιτούν οι εκπαιδευτικοί, όπως και δε διαθέτουν το είδος του λεξιλογίου που απαιτείται για την παραγωγή γλωσσικών δομών - συμβάσεων της γλωσσικής ποικιλίας «γραπτός λόγος» (εφαρμόζεται κυρίως γραπτά, αλλά και προφορικά βρίσκει έκφραση σε προσχεδιασμένους επίσημους λόγους).<br />
<br />
Ιδιαιτέρως σημαντικός είναι στον γραπτό λόγο ο χειρισμός των γραμματικών και σημασιολογικών σχέσεων των λέξεων. Γι’ αυτό, πέρα από τη στεγνή παροχή λεξικών σημασιών σε λεξιλόγιο άγνωστο για τους μαθητές, ο εκπαιδευτικός πρέπει να εμμείνει στη διδασκαλία των κανόνων σχηματισμού των λέξεων της γλώσσας, στη διδασκαλία παραγωγής και σύνθεσης, ως πηγών ανανέωσης του λεξιλογίου. Η εξοικείωση των μαθητών με τους κανόνες αυτούς παρέχει ευελιξία και ακρίβεια στο λεξιλόγιο και επιτρέπει την ποικιλία στις συντακτικές δομές. Η έμφαση στον χώρο των λεξιλογικών σημασιών ευνοεί τους επαρκέστερα προετοιμασμένους για τον γραμματισμό μαθητές των μέσων και ανώτερων κοινωνικών στρωμάτων, σε αντιδιαστολή προς την εστίαση του δασκάλου στο σχηματισμό λέξεων, που παραγκωνίζει την κοινωνική διαφοροποίηση των μαθητών. Επιπλέον, παραμερίζει το σημασιολογικό έλλειμμα των μαθητών που δε γνωρίζουν λέξεις, γιατί δεν υπήρχε η ανάγκη στο περιβάλλον όπου μεγάλωσαν να τις χρησιμοποιήσουν, αλλά που διαθέτουν βεβαίως μηχανισμούς, μέσα σ’ ένα σχολικό πλαίσιο που θα τους υπαγορεύσει την ανάγκη χρησιμοποίησης των λέξεων αυτών, να τις μάθουν.<br />
<br />
Σε ό, τι αφορά ειδικότερα την παραγωγή κειμένων, οι μαθητές θα πρέπει να παρωθούνται ώστε να συντάσσουν όχι μόνο κείμενα προσωπικών αφηγήσεων, αλλά να υιοθετούν φωνές και να παράγουν κείμενα, υποδυόμενοι ρόλους (π.χ. δημοσιογράφου, εξερευνητή, πολιτικού κ.α.) που υπηρετούν συγκεκριμένη ανάγκη μέσα σε δεδομένο πλαίσιο συνθηκών, αφού προηγουμένως, σε συνεργασία με το δάσκαλο, εντοπίσουν τον στόχο, τον αποδέκτη του κειμένου και αναλύσουν τις πολιτιστικές συνθήκες μέσα στις οποίες εντάσσονται τα κείμενά τους. Φυσικά, η παραγωγή γραπτών κειμένων των μαθητών θα πρέπει να έλθει ως επιστέγασμα της συστηματικής επαφής των μαθητών με τα κειμενικά είδη σύμφωνα με τις συμβάσεις των οποίων θα συντάσσονται κάθε φορά τα μαθητικά κείμενα. Εν συνεχεία, τα γραπτά κείμενα των μαθητών θα πρέπει να αναγιγνώσκονται στην τάξη, για να δώσουν αφορμή για σκέψη και προβληματισμό στο πλαίσιο συζήτησης, κατά την οποία θα γίνεται σαφές ότι τα κείμενα δεν προσλαμβάνονται με τον ίδιο τρόπο απ’ όλους (ιδίως από μαθητές που προέρχονται από μειονοτικές ομάδες) και δε μεταφέρουν μονοσήμαντα νοήματα.<br />
<br />
Συμπερασματικά, οι εκπαιδευτικοί θα πρέπει να παρέχουν ποικίλες προσλαμβάνουσες στους μαθητές τους, αξιοποιώντας ένα ευρύ φάσμα γραπτών κειμένων, με τα οποία να τους παρωθούν να συντάσσουν γραπτά κείμενα, υιοθετώντας συγκεκριμένους ρόλους που επιβάλλουν τη χρησιμοποίηση ειδικού γλωσσικού ύφους και γραμματικών τύπων, για τον σχηματισμό των οποίων θα έχουν διδαχθεί κανόνες από τον ίδιο τον εκπαιδευτικό.<br />
<div>
<br /></div>
</div>
Unknownnoreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-457181115680705453.post-67658842574669700032013-12-08T06:36:00.000-08:002013-12-17T08:32:46.826-08:00Η αξιοποίηση του προφορικού λόγου στην εκπαίδευση<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br /></div>
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgTvpla9iX6SkZkgPgVt7UAWkdj9WNgvlMtzF8wZMP0hySzK3xh51-udMJRIMWHEst-xyBsqmA7XUO5F19BCJ-UrHbjA4C0lAWBcQlO2m5Vm0C4xSNCmONH-mQIQeN5zQm-awnWkyMCRSfI/s1600/unnamed+(8).jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="112" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgTvpla9iX6SkZkgPgVt7UAWkdj9WNgvlMtzF8wZMP0hySzK3xh51-udMJRIMWHEst-xyBsqmA7XUO5F19BCJ-UrHbjA4C0lAWBcQlO2m5Vm0C4xSNCmONH-mQIQeN5zQm-awnWkyMCRSfI/s200/unnamed+(8).jpg" width="200" /></a></div>
Τα χαρακτηριστικά του προφορικού λόγου των μαθητών προδίδουν τη διαφορετική έμφαση στην επικοινωνία δια του λόγου, η οποία πραγματοποιείται σε διαφορετικά επίπεδα της κοινωνικής διαστρωμάτωσης. Στα μεσαία και ανώτερα δηλαδή κοινωνικά στρώματα ο γλωσσικός κώδικας είναι πιο επεξεργασμένος, διαθέτει ευρύ λεξιλόγιο και σύνθετες συντακτικές δομές, ενώ στα κατώτερα στρώματα η γλωσσική έκφραση δεν αποτελεί αξία και δεν τυγχάνει ιδιαίτερης φροντίδας, συχνά μάλιστα εμπλουτίζεται από εξωλεκτικούς τρόπους μετάδοσης του μηνύματος.<br />
<a name='more'></a><br />
Βέβαια, ο προφορικός λόγος των μαθητών κατώτερων κοινωνικών στρωμάτων περιλαμβάνει λέξεις μιας ιδιαίτερης γλωσσικής ποικιλίας, όπως είναι για παράδειγμα η γεωγραφική, οι οποίες αποκαλύπτουν ένα ευρύ φάσμα λεξιλογίου, που όμως δε συνάδει με αυτό της επίσημης γλώσσας. Σε ό,τι αφορά τώρα τις συντακτικές δομές, η ελλειπτικότητα και η συντομία του γλωσσικού εκφωνήματος δε συνιστά ένδειξη έλλειψης πληρότητας, αν σκεφτούμε ότι ακόμα και υπό αυτές τις συνθήκες, επιτυγχάνεται η αποτελεσματική μετάδοση του μηνύματος. Είναι πάντως παραδεκτό ότι ο επεξεργασμένος προφορικός λόγος που συνδέεται με την ποσότητα και την ποιότητα συγκεκριμένου είδους λέξεων προσιδιάζει με τις συμβάσεις της επίσημης τυπικής γλώσσας και μπορεί να εξασφαλίσει στους μαθητές μεγαλύτερες πιθανότητες σχολικής επιτυχίας.<br />
<br />
Ο εκπαιδευτικός, κατά συνέπεια, θα πρέπει να υποστηρίζει στην τάξη την προφορική συνομιλία τόσο για εκμάθηση, όσο και για λειτουργική επικοινωνία των μαθητών μεταξύ τους, οι οποίοι που θα μπορέσουν, μέσω του διαλόγου, να αντιληφθούν τις διαφορετικές οπτικές των συμμαθητών τους, με τους οποίους θα συνεννοούνται για να επιτύχουν μια δράση. Επιπλέον, οφείλει να διασφαλίσει την ισότητα στην χρήση του λόγου ανάμεσα σε αγόρια και κορίτσια. Έχει καθήκον να αποδεχτεί και να εγκύψει στα χαρακτηριστικά των γλωσσικών και πολιτιστικών βιωμάτων του μαθητή. Θα μπορούσε μάλιστα να εφαρμόσει την πρόταση του Halliday (1979) για τα «γλωσσικά ημερολόγια», τη σύσταση δηλαδή ερευνητικών ομάδων μαθητών που θα καταγράφουν σε σημειωματάρια τη γλωσσική διαγωγή των ατόμων του στενού οικογενειακού και κοινωνικού περιβάλλοντός τους (του αδελφού, της γιαγιάς, του παντοπώλη κ.α.).<br />
<br />
Το ζητούμενο μέσα από την κατάλληλη αξιοποίηση του προφορικού λόγου των μαθητών είναι να γνωρίσουν οι τελευταίοι την ποικιλία της γλώσσας και την πολυλειτουργικότητά της σε διαφορετικές περιστάσεις επικοινωνίας. Επιπρόσθετα, οι μαθητές καλούνται να αναπτύξουν κρίση για τη γλωσσική συμπεριφορά και τις αντιλήψεις των διαφορετικών ατόμων και του δασκάλου τους και παράλληλα να προετοιμαστούν για τα κειμενικά είδη του γραπτού λόγου που επίσης εξυπηρετούν συγκεκριμένες επικοινωνιακές ανάγκες.<br />
<br /></div>
Unknownnoreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-457181115680705453.post-14710523272734864522013-12-08T06:02:00.000-08:002013-12-11T21:52:37.392-08:00Συνήθεις τεχνικές διαχείρισης συγκρούσεων από τους εκπαιδευτικούς<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgWZHgxvq7lp69jq3-s1BVvPoNYB9O4a3FLPbrSTiv0ELBBJoEPkbXezzWViI382lebatAZkY9CTUbpkuTkepgqmOoOY3iZgeIUEK9JrCgjKR2saoC-_zHF1OO843GJb7-YYaq3VUcjlJue/s1600/0C9C71B546B1AF05A3AA1B1D76F123CE.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="133" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgWZHgxvq7lp69jq3-s1BVvPoNYB9O4a3FLPbrSTiv0ELBBJoEPkbXezzWViI382lebatAZkY9CTUbpkuTkepgqmOoOY3iZgeIUEK9JrCgjKR2saoC-_zHF1OO843GJb7-YYaq3VUcjlJue/s200/0C9C71B546B1AF05A3AA1B1D76F123CE.jpg" width="200" /></a></div>
Οι εκπαιδευτικοί συνήθως αντιλαμβάνονται τη σχέση εκπαιδευτικού και μαθητή ως μια <b>σχέση ανταγωνιστική, ως αγώνα εξουσίας. </b>Γι’ αυτό και στο επίκεντρο των προσπαθειών των εκπαιδευτικών να διαχειριστούν μια σύγκρουση είναι οι τεχνικές της νίκης και της ήττας. Οι περισσότεροι εκπαιδευτικοί κρίνουν ότι έχουν να επιλέξουν ανάμεσα:<br />
α. στο να υιοθετήσουν μια αυστηρή και αυταρχική προσέγγιση, άρα να αντισταθούν με όποιον τρόπο μπορούν στους μαθητές, ώστε τελικά να επικρατήσει η δική τους άποψη, (συμπεριφορά <b>αυταρχικού εκπαιδευτικού</b>) ή<br />
<a name='more'></a> β. στο να ασπαστούν μια ελαστική προσέγγιση, άρα να ενδώσουν σε οποιεσδήποτε επιθυμίες των μαθητών, προκειμένου να σταματήσει η ένταση (συμπεριφορά<b> ανεκτικού εκπαιδευτικού</b>).<br />
<br />
Τα χαρακτηριστικά της <b>αυταρχικής προσέγγισης</b> είναι τα ακόλουθα:<br />
<br />
•<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span>Απαιτεί τη χρήση εξουσίας από μέρους του εκπαιδευτικού,<br />
•<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span>Προκαλεί δυσαρέσκεια στους μαθητές που αισθάνονται ότι είναι ο ηττημένοι,<br />
•<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span>Δεν παρέχει κίνητρο στους ηττημένους μαθητές να πραγματοποιήσουν τις υποδείξεις του εκπαιδευτικού,<br />
•<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span>Έχει ισχύ μόνο όσο ο εκπαιδευτικός είναι παρών,<br />
•<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span>Ανακόπτει την καλλιέργεια υπευθυνότητας και αυτοπειθαρχίας, ενώ αναπτύσσει σχέσεις εξάρτησης και την ανάγκη για παροχή οδηγιών στους μαθητές,<br />
•<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span>Αναχαιτίζει την αυτοπεποίθηση των μαθητών,<br />
•<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span>Καλλιεργεί τη συμμόρφωση και την υποταγή των μαθητών υπό τον φόβο του εκπαιδευτικού,<br />
•<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span>Εμποδίζει την ανάπτυξη συνεργασίας και ενδιαφέροντος για τις ανάγκες του άλλου και<br />
•<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span>Παρακωλύει τη δημιουργικότητα και την επινοητικότητα των μαθητών.<br />
<br />
Τα χαρακτηριστικά της <b>ανεκτικής προσέγγισης</b> από μέρους του εκπαιδευτικού είναι τα ακόλουθα:<br />
<br />
•<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span>Αγνοούνται τα κίνητρα της συμπεριφοράς των μαθητών, προκειμένου να αποφευχθεί η σύγκρουση<br />
•<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span>Ο ηττημένος εκπαιδευτικός αισθάνεται δυσαρέσκεια για τους νικητές μαθητές, συνεπώς αναπτύσσονται σχέσεις αντιπάθειας μεταξύ τους,<br />
•<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span>Καλλιεργείται στους μαθητές ο εγωισμός και η έλλειψη ενδιαφέροντος στις ανάγκες του άλλου,<br />
•<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span>Μειώνεται η παραγωγικότητα των μαθητών μέσα σ’ ένα κλίμα απειθαρχίας,<br />
•<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span>Οι νικητές μαθητές αισθάνονται ενίοτε ενοχές που ο εκπαιδευτικός δεν ικανοποιείται,<br />
•<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span>Προκαλεί έλλειμμα σεβασμού των μαθητών προς τον εκπαιδευτικό,<br />
•<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span>Προάγει την απειθαρχία και την ανυπακοή και<br />
•<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span>Εμποδίζει την καλλιέργεια του σεβασμού στον εκπαιδευτικό.<br />
<div>
<br /></div>
</div>
Unknownnoreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-457181115680705453.post-21473193303317224582013-12-08T05:58:00.000-08:002013-12-11T14:24:27.666-08:00Οι αντιδράσεις των μαθητών στην χρήση εξουσίας<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhe9NdF2pGxz7qH2bzghkVT-zooeX1Il6r8Hh76933G1MFmszVLcnl0xUerwAkG-bsxSj0l7lhLg2GP4T21hrx6Vjxs0Z3kbuWG5OE7g88d_1K8BUE_JuZmpL9rXJvyoNYmggSp10Pyr2jz/s1600/mathites-dimotikou-kanoun-apoxi-erthei-daskalos.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="149" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhe9NdF2pGxz7qH2bzghkVT-zooeX1Il6r8Hh76933G1MFmszVLcnl0xUerwAkG-bsxSj0l7lhLg2GP4T21hrx6Vjxs0Z3kbuWG5OE7g88d_1K8BUE_JuZmpL9rXJvyoNYmggSp10Pyr2jz/s200/mathites-dimotikou-kanoun-apoxi-erthei-daskalos.jpg" width="200" /></a></div>
Οι μαθητές, εισπράττοντας την χρήση εξουσίας από πλευράς των εκπαιδευτικών, βιώνουν έντονα συναισθήματα που, σύμφωνα με τον T. Gordon (2003), <b>κινητοποιούν</b> ορισμένους <b>μηχανισμούς αντιμετώπισής</b> τους. Τα συναισθήματα και οι συνεπαγόμενοι αυτόματοι μηχανισμοί αντιμετώπισης που ενεργοποιούνται στους μαθητές είναι:<br />
<a name='more'></a><br />
•<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span>Η δυσαρέσκεια, ο θυμός και η εχθρότητα που οδηγούν στην εξέγερση, την αντίσταση και την πρόκληση,<br />
•<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span>Η ματαίωση που επιζητά την αντεκδίκηση,<br />
•<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span>Το μίσος που επιφέρει την ανειλικρίνεια, την πονηριά, την απόκρυψη συναισθημάτων,<br />
•<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span>Η αμηχανία / το ντρόπιασμα που προκαλεί την επίρριψη ευθυνών σε τρίτους, τον χαφιεδισμό,<br />
•<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span>Η αναξιότητα που οδηγεί στην εξαπάτηση, την αντιγραφή, τη λογοκλοπή,<br />
•<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span>Ο φόβος, το άγχος και η νευρικότητα που κινητοποιούν την επιβολή, τον εκφοβισμό, την τρομοκρατία,<br />
•<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span>Η δυστυχία, η θλίψη και η κατάθλιψη που επιφέρουν την ανάγκη για νίκη και την απέχθεια της ήττας,<br />
•<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span>Η πικρία και η εκδικητικότητα που συνεπάγονται την οργάνωση και τη δημιουργία συμμαχιών,<br />
•<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span>Η ανημποριά και η ακινησία που οδηγούν στην υποταγή, τη συμμόρφωση, την παραίτηση,<br />
•<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span>Το πείσμα που επιφέρει την κολακεία,<br />
•<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span>Η ανταγωνιστικότητα που επιζητά τη συμμόρφωση, την αποφυγή ρίσκου, τον φόβο για το καινούριο και<br />
•<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span>Η ταπείνωση και η απάθεια που οδηγούν στην απόσυρση, την παραίτηση, τη φαντασίωση, την παλινδρόμηση.<br />
(T.Gordon, <i>Τα μυστικά του αποτελεσματικού δασκάλου,</i> Αθήνα, Ερευνητές, 2003)<br />
<br />
<br /></div>
Unknownnoreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-457181115680705453.post-9901924205729084702013-12-08T05:53:00.002-08:002013-12-11T14:24:49.411-08:00Η χρήση εξουσίας από τον εκπαιδευτικό<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhuVJ8pAhNLoEKTsCitQHB8XzeHFEwFD-Zfqyx9Y5nSivRJ4FNUIFJIF1R7JEKWB7lYCQKWtKerljj_IuY4uU6Ic-el9jfzQc1OUoY6fnSuauCnJ_waFGMuZgHJ2lnGD-2srEibzNAb_VnH/s1600/sxoleio-kathigitis-sxoliki-aithousa-mathites-arxeiou.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="125" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhuVJ8pAhNLoEKTsCitQHB8XzeHFEwFD-Zfqyx9Y5nSivRJ4FNUIFJIF1R7JEKWB7lYCQKWtKerljj_IuY4uU6Ic-el9jfzQc1OUoY6fnSuauCnJ_waFGMuZgHJ2lnGD-2srEibzNAb_VnH/s200/sxoleio-kathigitis-sxoliki-aithousa-mathites-arxeiou.jpg" width="200" /></a></div>
Μια μεγάλη μερίδα εκπαιδευτικών θεωρεί ότι ο μόνος τρόπος να ελεγχθεί μια εκρηκτική κατάσταση στην τάξη είναι η <b>άσκηση εξουσίας</b> στους μαθητές από μέρους τους. Και το περίεργο είναι ότι αντίληψη πως η χρήση εξουσίας στην τάξη αποτελεί νόμιμο δικαίωμα των εκπαιδευτικών έχει υιοθετηθεί και από πολλούς γονείς, οι οποίοι θεωρούν ότι μόνο με την τακτική αυτή είναι εφικτό να διατηρηθεί η ισορροπία στην τάξη. Η εξουσία των εκπαιδευτικών όμως δεν κρίνεται αποτελεσματική και μάλιστα ενέχει σοβαρούς κινδύνους. Ειδικότερα:<br />
<a name='more'></a><br />
1.<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span>H εξουσία των εκπαιδευτικών <b>διαρκεί για σύντομο χρονικό διάστημα</b>, όσο οι μαθητές είναι σε κατάσταση ανάγκης και εξάρτησης. Ιδιαίτερα στην περίοδο της εφηβείας, οι εκπαιδευτικοί έχουν τη δύναμη να εφαρμόσουν ελάχιστες ανταμοιβές και τιμωρίες, άρα θα πρέπει να αναζητήσουν πιο αποδοτικές μεθόδους διαχείρισης των κρίσεων.<br />
<br />
2.<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span>Η εξουσία <b>είναι καταστροφική για τους μαθητές</b>, αφού αισθάνονται τις οδυνηρές συνέπειές της επάνω τους. Οι μαθητές νιώθουν παραγκωνισμένοι, ματαιωμένοι και απογοητευμένοι, ανήμποροι να διατυπώσουν ελεύθερα τις απόψεις τους στην τάξη. Ας μην ξεχνάμε ότι όταν στα σχολεία εφαρμόζεται εκτεταμένα η χρήση εξουσίας, οι μαθητές υιοθετούν την πεποίθηση ότι η εξουσία, σε κάθε της μορφή, είναι μια συνθήκη καταστροφική για τη ζωή του ανθρώπου.<br />
<div>
<br /></div>
</div>
Unknownnoreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-457181115680705453.post-52159334803455602822013-12-08T05:46:00.004-08:002013-12-11T14:50:34.828-08:00Ο όρος "σύγκρουση"<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiBK0KZbOIYP6oi31ElKxb3oxT8gdrJMvCN5thaNU9LVAQzHg9U4Ql_Omt0K744u_o12leeYaIMZLihODeeDLGNbS-2E_9YduBbeCyySdN8T8Bw0MCMcFioTLQIQO0fAQUnOtB31ADVQfIq/s1600/daskalos_mathitis.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="123" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiBK0KZbOIYP6oi31ElKxb3oxT8gdrJMvCN5thaNU9LVAQzHg9U4Ql_Omt0K744u_o12leeYaIMZLihODeeDLGNbS-2E_9YduBbeCyySdN8T8Bw0MCMcFioTLQIQO0fAQUnOtB31ADVQfIq/s200/daskalos_mathitis.jpg" width="200" /></a></div>
Πρόκειται για μια σύνθετη λέξη από την πρόθεση «συν» και το ουσιαστικό «κρούση» που προέρχεται από το ρήμα «κρούω». <b>Σύγκρουση </b>λοιπόν είναι μια κατάσταση κατά την οποία δύο αντικείμενα ή πρόσωπα «χτυπούν» μεταξύ τους, δηλαδή βρίσκονται σε αντιπαράθεση, σε διαφωνία ή ακόμα και σε συμπλοκή.<br />
Στο εκπαιδευτικό περιβάλλον που αναφέρεται σε <b>ανθρώπινες σχέσεις</b>, με τον όρο σύγκρουση εννούνται οι διαφωνίες και οι αντιθέσεις που προκύπτουν ανάμεσα σε δύο ή περισσότερους ανθρώπους.<br />
<a name='more'></a> Οι διαφωνίες προκύπτουν συνήθως όταν οι στάσεις ή οι συμπεριφορές της μιας πλευράς δεν ικανοποιούν τις ανάγκες της άλλης ή όταν οι αξίες των δύο πλευρών είναι διαμετρικά αντίθετες μεταξύ τους. Οι πιο συχνές περιπτώσεις σύγκρουσης στην εκπαιδευτική πράξη αναφέρονται:<br />
<br />
α. στις συγκρούσεις που προκύπτουν όταν οι μαθητές με τη συμπεριφορά τους εμποδίζουν τους εκπαιδευτικούς να ασκήσουν τα καθήκοντά τους και<br />
<br />
β. στις συγκρούσεις που προκύπτουν όταν ορισμένες συμπεριφορές ενός ή μιας μερίδας μαθητών έρχονται σε αντιπαράθεση με εκείνες κάποιου άλλου μαθητή ή ορισμένων άλλων. <br />
<div>
<br /></div>
</div>
Unknownnoreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-457181115680705453.post-18159716086525309922013-12-08T05:38:00.001-08:002013-12-11T14:25:46.755-08:00Η εξασφάλιση ίσων ευκαιριών προς όλους τους μαθητές<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiw8MChKhUWiu8048aeO658irRGXKzIJno5IRMlXHD8ti8IxR5tUMnQRJIAGNhhXGSCNs5aXW_UsQzGgPxpo-E3piUP32NO2wKDCMg4otG71Jjtk3QErzuOuSF-aXIymQvrJw66rpqKy2i1/s1600/Teacher-lecturing-student-008.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="120" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiw8MChKhUWiu8048aeO658irRGXKzIJno5IRMlXHD8ti8IxR5tUMnQRJIAGNhhXGSCNs5aXW_UsQzGgPxpo-E3piUP32NO2wKDCMg4otG71Jjtk3QErzuOuSF-aXIymQvrJw66rpqKy2i1/s200/Teacher-lecturing-student-008.jpg" width="200" /></a></div>
Δεν είναι λίγες οι φορές που ακούμε να απευθύνονται κατηγορίες προς τους εκπαιδευτικούς ότι κάνουν διακρίσεις ανάμεσα στους μαθητές τους, με κριτήριο την καταγωγή τους, τις επιδόσεις τους, τη συμπεριφορά τους κ. ά. Για τον σκοπό αυτό κρίθηκε απαραίτητο να καταθέσουμε ορισμένες συμβουλές σχετικά με το πώς μπορούμε να αποφύγουμε, ως εκπαιδευτικοί, τις διακρίσεις και παράλληλα να βοηθήσουμε τους μαθητές να εκτιμήσουν την αξία της ισότητας. Πιο συγκεκριμένα:<br />
<a name='more'></a><br />
1.<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span>Συμπεριφερόμαστε με τον ίδιο τρόπο προς όλους τους μαθητές, όταν τους απευθύνουμε ερωτήσεις ή όταν σχολιάζουμε τις απόψεις τους στην τάξη.<br />
<br />
2.<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span>Απευθυνόμαστε σε όλους τους μαθητές με τα μικρά τους ονόματα, τα οποία έχουμε απομνημονεύσει. Αν αδυνατούμε να το πράξουμε, στα πρώτα ιδίως μαθήματα προτείνουμε στους μαθητές να γράψουν το όνομά τους σε μια κόλλα διπλωμένη στα δύο και να την τοποθετήσουν στα θρανία τους.<br />
<br />
3.<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span>Προσέχουμε ιδιαίτερα την αναφορά σε στερεοτυπικές πεποιθήσεις, όταν καλούμαστε να σχεδιάσουμε εργασίες ή μελέτες περίπτωσης.<br />
<br />
4.<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span>Αποφεύγουμε τους χαρακτηρισμούς που οφείλονται σε προκαταλήψεις και δεν επιτρέπουμε στους μαθητές να προβαίνουν σε αυτούς.<br />
<br />
5.<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span>Αναθέτουμε ομαδικές εργασίες σε μεικτές ομάδες μαθητών (ανάλογα με το φύλο, την κοινωνική προέλευση, την εθνικότητα, τις επιδόσεις στα μαθήματα κ. ά.).<br />
<br />
6.<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span>Βοηθούμε τους μαθητές να άρουν τις προκαταλήψεις απέναντι στους συμμαθητές τους, ενισχύοντάς τους μέσα από καθημερινές πρακτικές και από το προσωπικό μας παράδειγμα, ώστε να μεταβάλλουν τη στάση τους.<br />
<br />
7.<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span>Οργανώνουμε δραστηριότητες για τον σεβασμό στη διαφορετικότητα, στις οποίες εμπλέκουμε ενεργητικά όλους τους μαθητές και τις οικογένειές τους.<br />
<div>
<br /></div>
</div>
Unknownnoreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-457181115680705453.post-9703283203622804272013-12-08T05:32:00.002-08:002013-12-11T21:52:01.097-08:00Τρόποι ενίσχυσης της αποδοτικότητας των μαθητών <div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjrIjaU1J4vXk3aih0Lc7YX9th_BfudIycYs7Ng59iBGZYmWxsmKmzaxIzV_qIQQ0CYnUc2AscDes7riFqJRe6w8MXEJQamWqtIK_8IuGDAmRnFgJs-vABWz-5YLG_yOnGny8BBI5hn8ne_/s1600/unnamed+(3).jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="119" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjrIjaU1J4vXk3aih0Lc7YX9th_BfudIycYs7Ng59iBGZYmWxsmKmzaxIzV_qIQQ0CYnUc2AscDes7riFqJRe6w8MXEJQamWqtIK_8IuGDAmRnFgJs-vABWz-5YLG_yOnGny8BBI5hn8ne_/s200/unnamed+(3).jpg" width="200" /></a></div>
Ένα από τα πρώτιστης σημασίας ζητούμενα ενός εκπαιδευτικού είναι να αυξήσει την αποδοτικότητα των μαθητών του. Εφαρμόζοντας ορισμένες τεχνικές, μπορούμε να βελτιώσουμε τις επιδόσεις των μαθητών στο γνωστικό μας αντικείμενο. Για την επίτευξη ενός τέτοιου στόχου συντάχθηκαν προς τους εκπαιδευτικούς οι ακόλουθες προτάσεις:<br />
<a name='more'></a><br />
1.<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span>Διατυπώνουμε σαφώς στους μαθητές τους στόχους και τις απαιτήσεις μας σε κάθε μάθημα, οι οποίες α. οφείλουν να είναι συμβατές προς το γενικό πρόγραμμα που έχουμε σχεδιάσει και β. θα πρέπει να ταιριάζουν στις ανάγκες του εκάστοτε μαθήματος.<br />
<br />
2.<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span>Θέτουμε διαφορετικούς στόχους σε καθένα από τους μαθητές, ανάλογα με τις δυνατότητές του. Για τον σκοπό αυτό, σχεδιάζουμε δραστηριότητες κλιμακούμενης δυσκολίας, ώστε να είναι σε θέσει όλοι οι μαθητές να επιλύουν όσες μπορούν.<br />
<br />
3.<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span>Οι στόχοι που θέτουμε για κάθε μαθητή οφείλουν να είναι βασισμένοι στα προηγούμενα επιτεύγματα των μαθητών, ώστε να δοθεί η απαραίτητη ανατροφοδότηση στους μαθητές, καθώς και η ευκαιρία σε καθένα να αξιοποιήσει στο έπακρο τις δυνατότητές του.<br />
<br />
4.<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span>Εμπλέκουμε ενεργητικά τους μαθητές στη διαδικασία της μάθησης. Ζητάμε από τους μαθητές να καθορίζουν προσωπικούς στόχους και να αναλαμβάνουν πρωτοβουλίες επιλέγοντας τον τρόπο μάθησης που αυτοί θέλουν. Έτσι αποκτούν αυτονομία στη μελέτη τους και αυτοπεποίθηση ότι μπορούν να έχουν την ευθύνη για την πρόοδό τους.<br />
<br />
5.<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span>Δημιουργούμε στους μαθητές την επιθυμία να επιτύχουν υψηλούς στόχους. Διευκρινίζουμε στους μαθητές ότι η απόκτηση μόρφωσης είναι ένας ρεαλιστικός στόχος και παράλληλα ένα σπουδαίο εφόδιο για τη ζωή. Όταν θέτουμε υψηλές απαιτήσεις, είναι πιθανό να επηρεάσουμε την απόδοση των μαθητών, εφόσον θα έχουμε δημιουργήσει κίνητρα μάθησης.<br />
<br />
6.<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span>Χρησιμοποιούμε πλήθος μεθοδολογικών πρακτικών και εκπαιδευτικών τεχνικών, προκειμένου να κρατήσουμε αμείωτο το ενδιαφέρον των μαθητών και να τους προσφέρουμε ένα σημαντικό κίνητρο για να συνεχίσουν να προσπαθούν.<br />
<br />
7.<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span>Σχεδιάζουμε δραστηριότητες που συμβαδίζουν με τον ρυθμό της τάξης, καθώς και γραπτές εργασίες που μοιάζουν με εκείνες που εκπονήθηκαν κατά τη διάρκεια του μαθήματος.<br />
<br />
8.<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span>Αναθέτουμε δοκιμασίες αξιολόγησης στους μαθητές που ανταποκρίνονται στις δυνανότητές τους. <br />
<br />
<br /></div>
Unknownnoreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-457181115680705453.post-24082256083179753882013-12-08T05:21:00.000-08:002013-12-11T21:52:11.506-08:00Τα χαρακτηριστικά του αποτελεσματικού εκπαιδευτικού<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhNuAXhgHSiaSH7VHAqHrHLeQNHZJFjpGumZltqCszeuJS722HyB5GU1oNl_QscBPLu67V8bFIeZAt-q7bKul_CMo_dOSGedC_jJu6CJufypRuXCl7HzIGc8bE8TDLYOp1TUM7uWV6lOHbR/s1600/unnamed+(7).jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="200" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhNuAXhgHSiaSH7VHAqHrHLeQNHZJFjpGumZltqCszeuJS722HyB5GU1oNl_QscBPLu67V8bFIeZAt-q7bKul_CMo_dOSGedC_jJu6CJufypRuXCl7HzIGc8bE8TDLYOp1TUM7uWV6lOHbR/s200/unnamed+(7).jpg" width="200" /></a></div>
Οι απαιτήσεις της εκπαιδευτικής διαδικασίας διαρκώς αυξάνονται, συνεπώς και ο εκπαιδευτικός σήμερα καλείται να ανταποκριθεί με αποτελεσματικό τρόπο σε αυτές. Ο ρόλος του σύγχρονου εκπαιδευτικού είναι σύνθετος, καθώς δεν περιορίζεται στην παροχή γνώσεων προς τους μαθητές. Άλλωστε, το ζητούμενο δεν είναι να δοθούν έτοιμες γνώσεις, αλλά να υποβοηθηθούν κατάλληλα οι μαθητές, ώστε να ανακαλύψουν τις γνώσεις μόνοι τους. Η πληθώρα των πληροφοριών που διαχέονται σήμερα επιβάλλουν στον εκπαιδευτικό να είναι ενήμερος για τις κοινωνικές – πολιτισμικές εξελίξεις, προκειμένου να είναι σε θέση να τις αξιοποιήσει κατά τη διδασκαλία του, εμπλέκοντας ενεργητικά τους μαθητές σε μια μάθηση βιωματικού χαρακτήρα. Βεβαίως η ευθύνη του εκπαιδευτικού άπτεται και της προσωπικής καθοδήγησης και συμβουλευτικής που οφείλει ο ίδιος να παρέχει στους μαθητές του, προκειμένου να τους βοηθά να άρουν τα όποια εμπόδια μάθησης, τα οποία πιθανόν εκείνοι συναντούν στον δρόμο τους. Τα κύρια <b>χαρακτηριστικά </b>του αποτελεσματικού εκπαιδευτικού είναι τα ακόλουθα:<br />
<a name='more'></a><br />
<b>Α. Η γνωστική επάρκεια και η επαγγελματική εμπειρία</b><br />
<br />
•<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span>Ο εκπαιδευτικός είναι άρτια προετοιμασμένος για τη διδασκαλία και έχει εμπιστοσύνη στον εαυτό του.<br />
•<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span>Είναι σε θέση να χρησιμοποιήσει ποικίλες διδακτικές μεθόδους και εκπαιδευτικές τεχνικές, όπου εκείνος κρίνει ότι θα υποβοηθήσουν τη μάθηση.<br />
•<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span>Διαχειρίζεται σωστά τον διαθέσιμο χρόνο του.<br />
•<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span>Διαθέτει ικανότητες της προφορικής «διδακτικής παράστασης»: Παρέχει πρακτικά παραδείγματα, έχει ένα σταθερό ρυθμό, παρακολουθεί στα μάτια τους μαθητές κατά τη διδασκαλία, παρέχει στους μαθητές χρόνο να αφομοιώσουν την ύλη, δίνει αξία στην προσωπική γνώμη και το εμπειρικό υπόβαθρο των μαθητών, σέβεται τη γνωστική κατάσταση των μαθητών, χρησιμοποιεί εύστοχα το χιούμορ.<br />
•<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span>Έχει τη διάθεση της διαρκούς αυτοβελτίωσης, μέσα από την αυτοαξιολόγηση στην οποία υποβάλλει τακτικά τον εαυτό του.<br />
<br />
<b>Β. Το ειλικρινές ενδιαφέρον προς τους μαθητές</b><br />
<br />
•<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span>Ο εκπαιδευτικός ενδιαφέρεται τόσο για την αύξηση της αποδοτικότητας των μαθητών αναφορικά με την απόκτηση γνώσεων, όσο και για την ψυχολογική και συναισθηματική τους ετοιμότητα κατά τη μαθησιακή διαδικασία, καθώς και για την άνεσή τους κατά τη διάρκεια της διδασκαλίας.<br />
•<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span>Υπογράφει εξαρχής με τους μαθητές ένα εκπαιδευτικό συμβόλαιο, όπου από κοινού συναποφασίζονται τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις και των δύο πλευρών (εκπαιδευτικού – μαθητών).<br />
•<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span>Είναι αξιόπιστος, αφού τα λεγόμενά του είναι απολύτως συμβατά με τις πράξεις του.<br />
•<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span>Μεριμνά ώστε να εξασφαλίζονται ίσες ευκαιρίες για όλους τους μαθητές.<br />
•<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span>Ενθαρρύνει τους μαθητές, όταν εκείνοι αδυνατούν να εκπονήσουν μια εργασία ή να απαντήσουν σε ένα ερώτημα ή όταν διαθέτουν διαφορετική άποψη από αυτόν.<br />
•<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span>Είναι ειλικρινής, ακόμα και όταν δεν γνωρίζει την απάντηση σε ένα θέμα.<br />
•<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span>Απευθύνεται στον μέσο μαθητή, αποζημιώνοντας ενίοτε τους άριστους μαθητές και καθιστώντας τους βοηθούς του.<br />
•<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span>Βοηθά τους αδύνατους μαθητές, αναζητώντας να περιορίσει τους παράγοντες που επιδρούν ανασχετικά στην αφομοίωση της γνώσης.<br />
•<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span>Είναι διαθέσιμος ως σύμβουλος, αφού έχει κριθεί αποδεκτός ως δυνητικός φορέας αλλαγής και βελτίωσης από τους μαθητές, προγραμματίζοντας προσωπικές συναντήσεις με όποιον το επιθυμεί σε χρόνο εκτός των διδακτικών ωρών.<br />
•<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span>Αναγνωρίζει τις ιδιαιτερότητες των μαθητών του και εμπνέει με το προσωπικό του παράδειγμα τον σεβασμό στη διαφορετικότητα.<br />
•<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span>Έχει τη διάθεση να διαπραγματεύεται με τους μαθητές, οποτεδήποτε ανακύπτει ένα ορισμένο πρόβλημα που ζητά άμεση λύση.<br />
•<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span>Διαθέτει αντανακλαστική ακοή, έχει μάθει να αντιλαμβάνεται και να σέβεται τα συναισθήματα των μαθητών.<br />
•<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span>Αποφεύγει τα εμπόδια της επικοινωνίας, όπως είναι η χρήση εξουσίας που έχει ως στόχο την επιβολή προσωπικών στάσεων ή ιδεών, οι νουθεσίες - η ηθικολογία, η τάση ελέγχου της συμπεριφοράς, των σκέψεων και των πεποιθήσεων των μαθητών, η απόδοση χαρακτηρισμών που στιγματίζουν τους μαθητές.<br />
•<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span>Διατηρεί αγαστή συνεργασία με την οικογένεια ή τους κηδεμόνες των μαθητών.<br />
<div>
<br /></div>
</div>
Unknownnoreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-457181115680705453.post-82005988005248268672013-12-08T05:16:00.000-08:002013-12-11T14:51:19.356-08:00Οι παράγοντες που επηρεάζουν τη μάθηση<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg6WiufgqUczrYurtmi7AKJ1CcQZBHTu_F2_4c_lJ6G7XihL6eW3-LntWPnjGZBmK6_YJg1LnW3CR83aX8mQ25EixPs6RWmtHiIVtmpuxXd766z1SCdgPX8oA7wx_RDYkJ7V0ns7vhfxfQA/s1600/children_teacher-600x182.png" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="96" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEg6WiufgqUczrYurtmi7AKJ1CcQZBHTu_F2_4c_lJ6G7XihL6eW3-LntWPnjGZBmK6_YJg1LnW3CR83aX8mQ25EixPs6RWmtHiIVtmpuxXd766z1SCdgPX8oA7wx_RDYkJ7V0ns7vhfxfQA/s320/children_teacher-600x182.png" width="320" /></a></div>
Ως παράγοντες µάθησης νοούνται όλα τα στοιχεία που είναι δυνατό να επηρεάσουν τη διαδικασία και το αποτέλεσµα της µάθησης. Άλλοι από τους παράγοντες προέρχονται από το ίδιο το<b> άτοµο που µαθαίνει</b>, άλλοι σχετίζονται µε το ίδιο το <b>αντικείµενο της µάθησης</b> και άλλοι έχουν ως πηγή τους το <b>περιβάλλον</b>. Επειδή οι παράγοντες διαφέρουν από άτοµο σε άτοµο, ως εκ τούτου και η ικανότητα για µάθηση, αλλά και ο τρόπος µε τον οποίο µαθαίνει ο καθένας διαφέρουν. Η διαχείριση των προβληµάτων που αφορούν στις διαφορές µάθησης και στους παράγοντες που τις προκαλούν είναι καίριας σημασίας για τη διδασκαλία. Σύμφωνα με τον Α. Χαραλαµπόπουλο (2001), οι παράγοντες που επηρεάζουν τη µάθηση και διαφοροποιούν τα αποτελέσµατα της διδασκαλίας κατατάσσονται σε τρεις µεγάλες κατηγορίες:<br />
<a name='more'></a><br />
Α. Στην πρώτη εντάσσονται οι <b>ικανότητες</b>, τα <b>κίνητρα </b>και η <b>ετοιµότητα </b>των µαθητών.<br />
<br />
•<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span>Ικανότητες: Η διδασκαλία γίνεται περισσότερο αποτελεσµατική, όταν καλλιεργεί και προάγει τις γενικές και ειδικές ικανότητες των µαθητών. Οι γενικές σχετίζονται µε τη νοηµοσύνη, ενώ οι ειδικές µε ορισµένες κλίσεις (µουσική, ζωγραφική, χορός, κ.λ.π.).<br />
•<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span> Κίνητρα: Κίνητρο (ή παρώθηση) καλείται ο συνειδητός ή ασυνείδητος παράγοντας, ο οποίος διεγείρει, διατηρεί, ρυθµίζει, στηρίζει και κατευθύνει τη συµπεριφορά του ατόµου προς ένα σκοπό. Η διαδικασία της µάθησης κατευθύνεται και ενισχύεται από τα κίνητρα της ανθρώπινης συµπεριφοράς.<br />
•<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span> Ετοιµότητα: Ο όρος ετοιµότητα δηλώνει την απόκτηση κάποιου βαθµού φυσιολογικής και ανατοµικής ωριµότητας και την ύπαρξη ενός επαρκούς υποβάθρου εµπειριών που θεωρούνται απαραίτητα για την απόκτηση νέων προσόντων.<br />
<br />
Β. Στη δεύτερη οι <b>εµπειρίες</b>, η <b>προσαρµογή </b>και η <b>υγεία</b>.<br />
<br />
•<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span>Εµπειρία: Εµπειρία είναι ένα δυναµικό σύνολο εντυπώσεων, αντιλήψεων, διανοηµάτων, συναισθηµάτων και δεξιοτήτων. Είναι καθετί που απολαµβάνουµε, καθετί από το οποίο υποφέρουµε, καθετί που ζούµε µε τη συµµετοχή των αισθήσεων, των συναισθηµάτων και των άλλων πνευµατικών λειτουργιών.<br />
•<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span>Προσαρµογή: Ο όρος αναφέρεται στην ικανότητα του ατόµου να ζει αρµονικά µε το περιβάλλον του διατηρώντας ταυτόχρονα άθικτη την προσωπική του ακεραιότητα. Όταν ο µαθητής κατορθώσει να προσαρµοστεί στο σχολικό περιβάλλον, τότε εντάσσεται αρµονικά µέσα σε αυτό και θέτει σε λειτουργία τη διαδικασία της µάθησης.<br />
•<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span>Υγεία: Η υγεία αναφέρεται στην καλή φυσιολογική λειτουργία των εξωτερικών και εσωτερικών οργάνων του οργανισµού ενός ατόµου, αλλά και στην ψυχική του υγεία που προέρχεται κυρίως από την προσαρµογή, την ικανοποίηση των ψυχικών του αναγκών και την αποφυγή των συγκρούσεων.<br />
<br />
Γ. Στην τρίτη η <b>µέθοδος</b>, η <b>σχολική ατµόσφαιρα</b> και ο <b>εκπαιδευτικός</b>.<br />
<br />
•<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span>Μέθοδος: Είναι ο δρόµος που ακολουθεί η διδασκαλία για να φτάσει στους στόχους της. ∆εν υπάρχει µία µέθοδος για όλες τις περιπτώσεις, για όλους τους µαθητές και για όλους τους εκπαιδευτικούς, αφού κάθε φορά είναι διαφορετικοί οι επιδιωκόµενοι σκοποί, διαφορετική η φύση του αντικειµένου της διδασκαλίας, διαφορετικό το επίπεδο και η ιδιοσυγκρασία των µαθητών.<br />
•<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span>Σχολική ατµόσφαιρα: Οι σχέσεις διδασκόντων - διδασκοµένων είναι ένας σηµαντικός παράγοντας που επηρεάζει τη µάθηση. Έρευνες έχουν αποδείξει όχι µόνο τη θετική ψυχολογική επίδραση µιας τέτοιας στάσης του εκπαιδευτικού πάνω στους µαθητές, αλλά και την αύξηση στην επίδοση τους.<br />
•<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span>Εκπαιδευτικός: Ο εκπαιδευτικός είναι υπεύθυνος για την οργάνωση, τον συντονισµό, την εκτέλεση και αξιολόγηση της διδασκαλίας. Χρέος έχει να µαθαίνει το µαθητή να µαθαίνει, να δηµιουργεί ένα δηµοκρατικό κλίµα µέσα στην τάξη και να προσπαθεί να βοηθά τους µαθητές στην επίλυση των προβληµάτων τους.<br />
<br />
(Α. Χαραλαμπόπουλος, «Το πρόγραμμα της γλώσσας για το Δημοτικό σχοελίο: μια κριτική προσέγγιση». Στο <i>Μάθηση και διδασκαλία της ελληνικής ως μητρικής και ως δεύτερης γλώσσας. Πρακτικά Συνεδρίου</i> - επιμ. Μ. Βάμβουκας, Α. Χατζηδάκη, τ. Α, Αθήνα, Ατραπός, 2001).<br />
<div>
<br /></div>
</div>
Unknownnoreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-457181115680705453.post-19188408406076356072013-12-08T05:05:00.000-08:002013-12-08T05:05:33.264-08:00Τα επίπεδα της μάθησης<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjYpCliM-aTumTwi1TEPQVs9EhHWbWgELKDXc__xcSJVJAKiNU-rE4oxaj3m4j-uD2RzMA1J4fKCtvv3DU5eXQg5vpTidkSfhiuLP5yS6FL2z5D35hLQIWpwYXMtemJszkXW4R0DeIZsk1N/s1600/daskaallaasss_34.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="125" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjYpCliM-aTumTwi1TEPQVs9EhHWbWgELKDXc__xcSJVJAKiNU-rE4oxaj3m4j-uD2RzMA1J4fKCtvv3DU5eXQg5vpTidkSfhiuLP5yS6FL2z5D35hLQIWpwYXMtemJszkXW4R0DeIZsk1N/s200/daskaallaasss_34.jpg" width="200" /></a></div>
Σύμφωνα με τον Η. Ματσαγγούρα (1997), με τα <b>επίπεδα της µάθησης</b> ορίζεται µια ιεραρχία διαφορετικών ειδών µάθησης που κατακτώνται µε διαφορετικές κατηγορίες δεξιοτήτων κλιμακούμενης δυσκολίας.<br />
<br />
Α. Στο πρώτο επίπεδο, που είναι το κατώτερο και αποκαλείται <b>πληροφοριακό</b>, η µάθηση συνίσταται στη συλλογή πληροφοριακών στοιχείων µέσω των αισθήσεων και των λειτουργιών της µνήµης, τις οποίες το άτοµο εκφράζει συνήθως µε τον λόγο.<br />
<a name='more'></a><br />
Β. Στο δεύτερο επίπεδο, που αποκαλείται <b>οργανωτικό</b>, η µάθηση µέσω της σύγκρισης, κατηγοριοποίησης, διάταξης και ιεράρχησης επικεντρώνεται σε αλληλοσυσχετισμούς των δεδοµένων τα οποία τελικά εντάσσει σε ένα ευρύτερο εννοιολογικό σχήµα.<br />
<br />
Γ. Στο τρίτο επίπεδο, το αποκαλούµενο <b>αναλυτικό</b>, η µάθηση αναφέρεται σε ενδοσυσχετισμούς δεδοµένων που αναζητούνται µέσα από διαδικασίες ανάλυσης και επαγωγικές συλλογιστικές διεργασίες.<br />
<br />
Δ. Τέλος, στο τέταρτο επίπεδο, το <b>πραξιακό</b>, το άτοµο χρησιµοποιεί µε απαγωγικό τρόπο την οργανωµένη σε σχήµατα, αρχές, και µοντέλα γνώση του για να εξηγήσει, να ερµηνεύσει, να προβλέψει, να αξιολογήσει, να αναδιοργανώσει και γενικά να ξεπεράσει τις επιφανειακές δοµές των δεδοµένων του.<br />
<br />
(Η. Ματσαγγούρας, <i>Θεωρία και Πράξη της ∆ιδασκαλίας: Στρατηγικές ∆ιδασκαλίας</i>, Αθήνα, εκδ. Gutenberg, 1997).<br />
<br />
<br /></div>
Unknownnoreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-457181115680705453.post-51538918649473401002013-12-08T04:34:00.000-08:002013-12-11T14:58:31.761-08:00Οι αρχές της μάθησης κατά τη διδακτική πράξη<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjQ194vs55B0O4DLxLBvaHW2z1yoRyLlgqLk97QJBs6Zqpad3v9Aj-mdzjdXzWhbBlQJhK6ZpVNV4WeiAK1cx7KgUOe4oB05bTbbm5w1aDqpihLhyI52Chj-1EeWSGFeb6mf84TmuxeuSbw/s1600/79832-shutterstock_41151130.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="200" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjQ194vs55B0O4DLxLBvaHW2z1yoRyLlgqLk97QJBs6Zqpad3v9Aj-mdzjdXzWhbBlQJhK6ZpVNV4WeiAK1cx7KgUOe4oB05bTbbm5w1aDqpihLhyI52Chj-1EeWSGFeb6mf84TmuxeuSbw/s200/79832-shutterstock_41151130.jpg" width="200" /></a></div>
Πολλοί επιστήµονες αναφέρονται σε αρχές µάθησης που πρέπει να εφαρµόζονται στη διδακτική πράξη, προκειμένου να την επηρεάσουν αποτελεσµατικά. Τέτοιες αρχές είναι:<br />
1. <b>Η ετοιµότητα για µάθηση:</b> Κατάσταση στην οποία ένα άτοµο κατέχει τις απαραίτητες γνώσεις και δεξιότητες για να αποκτήσει µια νέα γνώση ή δεξιότητα.<br />
<br />
2. <b>Η Επανάληψη: </b>∆ιαδικασία η οποία δρα θετικά σε ορισµένες µαθησιακές περιπτώσεις, αλλά γενικά εκφράζονται αµφιβολίες για τη συµβολή της στην ενδυνάµωση της µάθησης.<br />
<a name='more'></a><br />
3. <b>Η Συνάφεια: </b>Κατά την αρχή της συνάφειας, µάθηση συµβαίνει όταν βρεθούν τοπικά ή χρονικά πλησίον ένας ερεθισµός και µια αντίδραση του ατόµου.<br />
<br />
4. <b>Η Ενίσχυση:</b> Παίρνει συνήθως τη µορφή αµοιβής και έρχεται ως επακόλουθο µιας αντίδρασης του οργανισµού σε ένα ερέθισµα.<br />
<br />
5. <b>Η Παρώθηση: </b>Είναι η διαδικασία που θέτει σε κίνηση, κατευθύνει, υποστηρίζει και σταµατά µια ακολουθία συµπεριφοράς προσανατολισµένης σε κάποιο σκοπό.<br />
<br />
(Θ. Τριλιανός, Θ., Μεθοδολογία της Σύγχρονης Διδασκαλίας: Καινοτόμες επιστημονικές προσεγγίσεις στη διδακτική πράξη, Τομ. Α & Β, Αθήνα, 2003)<br />
<div>
<br /></div>
</div>
Unknownnoreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-457181115680705453.post-32382129284841575742013-12-08T04:29:00.001-08:002013-12-11T14:57:39.637-08:00Οι αρχές της μάθησης<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiO5f1A-j46Uhwt95nCzS7JEUY63CFoU6gFDUK3RkP4EQiZQwAl84e6fOOm-7OZMhwJtMXopQWCSZb4YKRTuyGzlWZV4afxkt-SA7o7-gkL65oKV6IBJAc6vg9bxSIuxw5AD_MD3SumDAJt/s1600/unnamed+(2).jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="144" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiO5f1A-j46Uhwt95nCzS7JEUY63CFoU6gFDUK3RkP4EQiZQwAl84e6fOOm-7OZMhwJtMXopQWCSZb4YKRTuyGzlWZV4afxkt-SA7o7-gkL65oKV6IBJAc6vg9bxSIuxw5AD_MD3SumDAJt/s200/unnamed+(2).jpg" width="200" /></a></div>
Η γνώση των <b>αρχών της μάθησης</b> από μέρους του εκπαιδευτικού συμβάλλει αποφασιστικά στην επίτευξη του κατάλληλου μαθησιακού κλίματος ανάμεσα στον εκπαιδευτικό και τους μαθητές και παράλληλα δημιουργούνται οι προϋποθέσεις για τη διευκόλυνση της αφομοίωσης του γνωστικού αντικειμένου από πλευράς μαθητών. Ειδικότερα, οι αρχές της μάθησης συνοψίζονται ως ακολούθως:<br />
<a name='more'></a><br />
<b>1. Το επίκεντρο της διδασκαλίας είναι οι μαθητές</b><br />
<br />
Η εκπαιδευτική διεργασία ξεκινά από τους μαθητές και ειδικότερα από όσα εκείνοι χρειάζονται και είναι σε θέση να αφομοιώσουν. Οι μαθητές καθίστανται συνυπεύθυνοι με τον εκπαιδευτικό για την πορεία της μάθησης και αποτελούν σημαντικούς συντελεστές της. Μέσα από τη συμμετοχή των μαθητών στη διαδικασία της μάθησης ενεργοποιείται το ενδιαφέρον τους και οι ίδιοι αποκτούν ισχυρά κίνητρα για την πρόοδό τους.<br />
<br />
<b>2. Η σκέψη συνδυάζεται με την πράξη</b><br />
<br />
Η σύνδεση των θεωρητικών γνώσεων με την πρακτική εφαρμογή τους εγγυάται την επαρκέστερη αφομοίωση του γνωστικού αντικειμένου από τους μαθητές. Ο λεγόμενος «κύκλος της μάθησης» περιλαμβάνει 4 στάδια: <br />
α. ο μαθητής, βασιζόμενος στην εμπειρία και τις γνώσεις του, ετοιμάζεται να λάβει αποφάσεις και να εφαρμόσει στην πράξη όσα έχει μάθει,<br />
β. Ο μαθητής δρα αντιμετωπίζοντας νέες εμπειρίες,<br />
γ. Ο μαθητής εξετάζει τις εμπειρίες που απέκτησε υπό νέα οπτική γωνία, κατανοώντας τη σημασία τους και εξάγοντας συμπεράσματα και<br />
δ. Τα συμπεράσματα του μαθητή υποβάλλονται εκ νέου σε συστηματική νοητική επεξεργασία, όπου οι εμπειρίες διασυνδέονται με τα θεωρητικά δεδομένα, οπότε και ο μαθητής διαμορφώνει νέες αποφάσεις για δράση.<br />
<br />
<b>3. Η ευρετική πορεία προς την κατάκτηση της γνώσης </b><br />
<br />
Η ευρετική πορεία προς την αφομοίωση της γνώσης πραγματώνεται μέσω της αλληλεπίδρασης των μαθητών με την προβλεπόμενη ύλη του εκάστοτε μαθήματος. Ο στόχος αυτός επιτυγχάνεται, όταν οι γνώσεις και οι εμπειρίες των μαθητών συναρτώνται με το περιεχόμενο της διδακτέας ύλης. Έτσι, οι μαθητές συνειδητοποιούν τη χρησιμότητα της μάθησης και διαλέγονται με την ύλη, με αποτέλεσμα να κινητοποιείται το ενδιαφέρον τους, ώστε να συμπληρώσουν τις τυχόν ελλείψεις τους.<br />
<br />
<b>4. Η καλλιέργεια της κριτικής σκέψης των μαθητών</b><br />
<br />
Όλες οι ενσωματωμένες γνώσεις και παραδοχές μας υπόκεινται σε συνεχή έλεγχο, προκειμένου να εξακριβωθεί η ορθότητά τους. Οι μαθητές, ενθαρρυνόμενοι να διερευνούν διαρκώς όσα διδάσκονται (θεωρίες, δεδομένα, κανόνες, πρακτικές), ασκούνται στην κατανόηση ότι όλα αυτά προσλαμβάνουν διαφορετικό περιεχόμενο, ανάλογα με το πρίσμα υπό το οποίο εξετάζονται και ανάλογα με τις συνθήκες μέσα στις οποίες διαμορφώνονται. Η κριτική σκέψη στοχεύει στην αναζήτηση των αιτιών, στην ανάδειξη της συνθετότητας των διερευνήσεων και στον επανέλεγχο των απόψεων.<br />
<br />
<b>5. Η ουσιαστική αλληλεπίδραση εκπαιδευτικών - μαθητών </b><br />
<b> </b><br />
Η μάθηση αποτελεί συνάρτηση της επικοινωνίας διδάσκοντα – διδασκομένου. Οι μαθητές μαθαίνουν από τον εκπαιδευτικό γνώσεις, τρόπο σκέψης και στάσεις ζωής. Όμως και ο εκπαιδευτικός διδάσκεται μέσα από τη σχέση που αναπτύσσει με τους μαθητές του: εμπλουτίζει τις απόψεις του μέσα από τις αντιδράσεις των μαθητών, ιδιαίτερα απ΄ όσους έχουν θετική στάση έναντι της μαθησιακής διεργασίας. Βεβαίως, για την εξασφάλιση αμφίδρομων σχέσεων καθηγητών – μαθητών απαιτείται και το κατάλληλο μαθησιακό κλίμα μεταξύ τους.<br />
<div>
<br /></div>
</div>
Unknownnoreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-457181115680705453.post-24756280814315477072013-12-08T04:26:00.000-08:002013-12-11T14:27:15.387-08:00Οι κυριότερες θεωρίες για τη μάθηση<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEitb09V_DB4UD44lukWeQL3hIj1H6G-jut2tTwhZo_3SYE5g62sHsbzP_vA2UHuEHJ0MDjs4_SWoFor2nHtm5CAgRGGDeDeYeE4CejzGPqIagFVXz3pcKvM4MkEZMpxuIfovnxms6Dax3SJ/s1600/notebookapple.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="187" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEitb09V_DB4UD44lukWeQL3hIj1H6G-jut2tTwhZo_3SYE5g62sHsbzP_vA2UHuEHJ0MDjs4_SWoFor2nHtm5CAgRGGDeDeYeE4CejzGPqIagFVXz3pcKvM4MkEZMpxuIfovnxms6Dax3SJ/s200/notebookapple.jpg" width="200" /></a></div>
Από τις αρχές του 20ου αιώνα έχουν διατυπωθεί ποικίλες θεωρίες για τη μάθηση. Συνοπτικά, θα λέγαμε ότι για τη φύση της μάθησης υπάρχουν τρεις βασικοί θεωρητικοί προσανατολισμοί: Μία μερίδα μελετητών θεωρεί ότι οι καθοριστικοί παράγοντες που συντελούν στη μάθηση εντοπίζονται στο ίδιο <b>το άτομο που μαθαίνει </b>(νοητικές ικανότητες, διαθέσεις κ.λ.π.). Μια άλλη μερίδα μελετητών διισχυρίζεται ότι είναι καταλυτικής σημασίας για τη μάθηση ο ρόλος των <b>εξωτερικών επιδράσεων</b> που δέχεται το άτομο, το οποίο υποβάλλεται στη διαδικασία της μάθησης. Τέλος, υπάρχουν και μελετητές - θιασώτες της άποψης ότι η μάθηση προέρχεται από την <b>αλληλεπίδραση ατόμου και περιβάλλοντος</b>. Ειδικότερα, οι σημαντικότερες θεωρίες για τη μάθηση είναι:<br />
<a name='more'></a><br />
<b>1. Η θεωρία του γλωσσολόγου N. Chomsky</b>: Στη θεωρία αυτή το ενδιαφέρον επικεντρώνεται στη γλωσσική ανάπτυξη, ως προϋπόθεση απαραίτητη για την εξασφάλιση της μάθησης. Κατά τον N. Chomsky, σε όλες τις γλώσσες υπάρχουν κοινά στοιχεία, συνεπώς κάθε μαθητής έχει την ικανότητα της γλωσσικής ανάπτυξης. Οι απαρχές της εκμάθησης της γλώσσας είναι προσδιορισμένες γενετικά και έχουν την έδρα τους στις δομές της νόησης του ατόμου.<br />
<br />
<b>2. Η θεωρία του συμπεριφορισμού (J. Watson, F. Skinner):</b> Οι εμπνευστές αυτής της θεωρίας υποστηρίζουν ότι η μάθηση προέρχεται από μια σειρά εξωτερικών ερεθισμάτων, τα οποία δέχεται το άτομο, χάρη στα οποία εκείνο διαμορφώνει συγκεκριμένες συμπεριφορές. Συνεπώς, η κατάκτηση ή όχι της μάθησης εξαρτάται από τον ρόλο του εκπαιδευτικού και τις μεθοδολογικές επιλογές στις οποίες αυτός προβαίνει.<br />
<br />
<b>3. Η θεωρία του Α. Bantura:</b> Κατά τον Α. Bantura, μάθηση είναι η αλλαγή στη συμπεριφορά που προκαλείται από το εξωτερικό περιβάλλον και κυρίως από τη συμπεριφορά των άλλων που λειτουργεί ως πρότυπο. Το άτομο δεν αντιδρά στις επιδράσεις του περιβάλλοντος μηχανιστικά, αλλά τις επιλέγει, τις ερμηνεύει βάσει των ενσωματωμένων εμπειριών του και εν συνεχεία δρα. Το βέβαιο είναι, σύμφωνα με τη θεωρία αυτή, ότι άτομο και εξωτερικές επιδράσεις αλληλενεργούν.<br />
<br />
<b>4. Η θεωρία της γενετικής ψυχολογίας (J. Piaget):</b> Ο J. Piaget υποστήριξε ότι η διανοητική ανάπτυξη του ατόμου συντελείται εξελικτικά, μέσα από μια διαδικασία εξισορρόπησης στοιχείων που αφορούν τόσο στο άτομο, όσο και στο περιβάλλον. Η διαδικασία διέρχεται από πολλά στάδια, καθένα από τα οποία συνιστά προέκταση του προηγούμενου, ενσωματώνοντας στοιχεία αυτού και επαναδιοργανώνοντάς τα σε μια πιο πλούσια και ευέλικτη ως προς την τάση εξισορρόπησης δομή. Η δομή αυτή επίσης μετασχηματίζεται στο επόμενο στάδιο.<br />
<br />
<b>5. Η θεωρία του κοινωνικού εποικοδομητισμού του L. Vygotsky:</b> Κατά τη θεωρία αυτή, μέσα από μια διαρκή αλληλεπίδραση με την κοινωνική πραγματικότητα το άτομο μαθαίνει. Όμως, αντίθετα με τον J. Piaget, που θεωρεί ότι οι κοινωνικές επιπτώσεις έχουν γενικό και αφηρημένο χαρακτήρα, αυτή η θεωρία πρεσβεύει ότι οι κοινωνικές επιπτώσεις συνδέονται με την κουλτούρα και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των ανθρώπων του άμεσου περιβάλλοντος, όπου το άτομο αναπτύσσεται. Το κέντρο βάρους βρίσκεται στην αλληλεπίδραση ατόμου και ανθρώπινου περιβάλλοντος.<br />
<br />
<b>6. Η θεωρία της «συναισθηματικής νοημοσύνης» του D. Goleman:</b> Η θεωρία αυτή αξιοποιεί πρόσφατα νευροεπιστημονικά ευρήματα που αποδεικνύουν ότι η νοημοσύνη δεν αποτελείται μόνο από μια σειρά γλωσσικών και μαθηματικών δεξιοτήτων (δείκτης νοημοσύνης). Ο D. Goleman ισχυρίζεται ότι υπάρχει και η «συναισθηματική νοημοσύνη» που αποτελείται από ένα πλέγμα δεξιοτήτων καθοριστικών για την προσωπική και κοινωνική ζωή, όπως είναι η αυτοεπίγνωση, ο αυτοέλεγχος, η ενσυναίσθηση (αναγνώριση των συναισθημάτων των άλλων), η δημιουργικότητα, η ικανότητα επίλυσης διαφωνιών και η συνεργασία. Η «συναισθηματική νοημοσύνη» δεν θεωρείται γενετικά προσδιορισμένη, αντιθέτως μεταβάλλεται και εξελίσσεται υπό την επίδραση των εμπειριών της ζωής, μετά από μαθήματα που λαμβάνουμε ως παιδιά στο σπίτι και στο σχολείο.<br />
<div>
<br /></div>
</div>
Unknownnoreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-457181115680705453.post-71596102782012449652013-12-08T04:22:00.000-08:002013-12-11T14:52:53.389-08:00Η σχέση μάθησης και διδασκαλίας<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj5kr_ffbnBZMm9NkAOYV8Uqk0CZNdpR_TgiyTB24OmYnm4bJ9FD1UGJrd6SGPHRJanByKL1tNV5mBvGZzIbzdyHY0Q88bb4Qav459Wk94ui8QYHCadZDNbp_YS7464oOlNmVRMRxvb8U3D/s1600/unnamed.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="112" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEj5kr_ffbnBZMm9NkAOYV8Uqk0CZNdpR_TgiyTB24OmYnm4bJ9FD1UGJrd6SGPHRJanByKL1tNV5mBvGZzIbzdyHY0Q88bb4Qav459Wk94ui8QYHCadZDNbp_YS7464oOlNmVRMRxvb8U3D/s200/unnamed.jpg" width="200" /></a></div>
Σύμφωνα με τον Gagné, <b>μάθηση </b>είναι η διαδικασία που υποβοηθά τους οργανισμούς να τροποποιήσουν τη συμπεριφορά τους μέσα σε σχετικά σύντομο χρονικό διάστημα και με μόνιμο τρόπο, ώστε η ίδια η τροποποίηση να μη χρειαστεί να επαναληφθεί σε κάθε νέα ανάλογη περίπτωση (<i>Essential of Learning for Instruction</i>, 1975).<br />
<br />
<a name='more'></a>Η <b>διδασκαλία </b>από την άλλη πλευρά αναφέρεται στις προγραμματισμένες ενέργειες που πραγματοποιούνται από τον εκπαιδευτικό και τον μαθητή, με σκοπό ο τελευταίος να αποκτήσει γνώσεις και να αναπτύξει δεξιότητες, εφόδια δηλαδή, τα οποία θα τον καταστήσουν ικανό να ανταποκρίνεται αποτελεσματικά στις απαιτήσεις της ζωής και να ολοκληρώσει την προσωπικότητά του.<br />
<br />
<b>Μάθηση </b>και <b>διδασκαλία </b>αποτελούν δύο έννοιες αλληλένδετες. Η διδασκαλία διενεργείται στο σχολικό περιβάλλον, ενώ η μάθηση συμβαίνει ανεξάρτητα από τη διδασκαλία και μόνο υπό την προϋπόθεση ότι ο μαθητής επιλέγει συνειδητά να αποκτήσει τη μάθηση μέσω της διδασκαλίας, όπου καλείται να ενεργοποιήσει τις δυνάμεις του. Η μάθηση πραγματώνεται όταν συντρέχουν προϋποθέσεις που σχετίζονται τόσο με τον μαθητή, όσο και με το περιβάλλον. Σύµφωνα πάντως µε τις νέες αντιλήψεις στον χώρο της παιδαγωγικής και της ψυχολογίας, ο µαθητής δεν αποτελεί ένα παθητικό δέκτη που αντιδρά άκριτα και µηχανιστικά στα ερεθίσµατα του περιβάλλοντος, αλλά αποτελεί µια ενεργητική ύπαρξη, έναν µετασχηµατιστή των πληροφοριών που προσφέρονται από τον εκπαιδευτικό.<br />
<div>
<br /></div>
</div>
Unknownnoreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-457181115680705453.post-5978182876256124212013-12-08T03:03:00.000-08:002013-12-11T14:27:56.610-08:00Το περιβάλλον της μάθησης - Β΄ Το μαθησιακό κλίμα μεταξύ εκπαιδευτικού - μαθητών<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgM2wUhmEVznl3tcKZdffNx3EYDTPvfSUN0ZZoPGjXCKiPsdL7oeI2thI2xmPoQb6H0QEMLTSLS0VQsTm05jbFWjjaj8gtUCsaqSLTJ5cfR3y1pb2vxBHYqUwyZGF9JUHoGC-2OwxO_S658/s1600/studentsandteacherinclassroom.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="101" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgM2wUhmEVznl3tcKZdffNx3EYDTPvfSUN0ZZoPGjXCKiPsdL7oeI2thI2xmPoQb6H0QEMLTSLS0VQsTm05jbFWjjaj8gtUCsaqSLTJ5cfR3y1pb2vxBHYqUwyZGF9JUHoGC-2OwxO_S658/s200/studentsandteacherinclassroom.jpg" width="200" /></a></div>
Το κλίμα που διαμορφώνεται μέσα στην τάξη είναι αποτέλεσμα δύο τύπων συμπεριφοράς: εκείνης του εκπαιδευτικού και των μαθητών και εκείνης των μαθητών μεταξύ τους. Έτσι, το κλίμα χαρακτηρίζεται θερμό και ανοικτό ή ψυχρό και κλειστό αντίστοιχα. Αποτελεί πάντως κοινή παραδοχή όλων όσοι μελετούν το μαθησιακό κλίμα, ότι αυτό αντικατοπτρίζει σε μεγάλο βαθμό την υπευθυνότητα με την οποία ο ίδιος ο εκπαιδευτικός αντιμετωπίζει τις προθέσεις των μαθητών, τη σημασία που αποδίδει στα κίνητρα και τους στόχους της συμπεριφοράς τους. Οι αντιδράσεις των μαθητών στη στάση του εκπαιδευτικού θα μπορούσαν να είναι απάθεια, αδιαφορία, αβεβαιότητα, παραίτηση ή υπευθυνότητα, εγρήγορση, αυτοπεποίθηση, ενδιαφέρον.<br />
<a name='more'></a><br />
<b>Προϋποθέσεις για τη διαμόρφωση ανοικτού κλίματος μάθησης από πλευράς του εκπαιδευτικού</b><br />
<br />
<b>1. Η ειλικρίνεια στις σχέσεις εκπαιδευτικών - μαθητών</b><br />
<br />
Ο εκπαιδευτικός οφείλει να διατυπώνει ελεύθερα τη γνώμη του και να επανεξετάζει τις απόψεις των άλλων, όπως ακριβώς θα πρέπει να ενθαρρύνονται να πράττουν και οι μαθητές. Οι διαφορές των απόψεων και η όποια κριτική είναι θεμιτή, μόνο όταν διεξάγεται σε κλίμα δημιουργικής αναζήτησης, μέσα από την οποία επιτυγχάνεται ο εμπλουτισμός των γνώσεων. Τέλος, ο εκπαιδευτικός οφείλει να παραδέχεται την άγνοιά του σε κάποιο θέμα ενώπιον των μαθητών του, αρκεί να δεσμεύεται ότι θα μεριμνήσει να ενημερωθεί επαρκώς για το θέμα που δεν έχει υπόψη του. Η ευθύτητα και η ειλικρίνεια των προθέσεων ή των στόχων του εκπαιδευτικού είναι ένα καίριας σημασίας στοιχείο του χαρακτήρα του, το οποίο μπορεί να τον καταστήσει αποδεκτό από την ομάδα των μαθητών.<br />
<br />
<b>2. Οι σαφείς και ευέλικτοι κανόνες της μάθησης</b><br />
<br />
Οι κανόνες της μάθησης, όπως η τήρηση του σχεδίου μαθήματος της προγραμματισμένης ύλης, η τήρηση του χρόνου της διδασκαλίας και της εκπόνησης των εργασιών, η χρήση των χώρων διδασκαλίας και του εξοπλισμού, οι μορφές επικοινωνίας των εκπαιδευτικών και των μαθητών, οφείλουν να είναι διατυπωμένοι με ακρίβεια, βάσει και των αναγκών ή του ρυθμού των μαθητών. Εκπαιδευτικός και μαθητές είναι χρήσιμο να έχουν συμφωνήσει για την τήρηση των κανόνων εξαρχής (στο εκπαιδευτικό συμβόλαιο), ενώ όποτε ανακύπτει η ανάγκη, θα πρέπει να κρίνεται επιβεβλημένη η τροποποίηση των κανόνων αυτών.<br />
<br />
<b>3. Η αναγνώριση της αυξύπαρκτης οντότητας του εκπαιδευτικού και των μαθητών</b><br />
<br />
Κάθε εκπαιδευτικός θα πρέπει να αισθάνεται ότι αναγνωρίζεται ως οντότητα από τους μαθητές του και ότι καθίσταται αποδεκτός τόσο για τα προσόντα του, όσο και για τις ελλείψεις του, τις οποίες θα πρέπει να αναπληρώσει. Η ενσυναίσθηση του εκπαιδευτικού, δηλαδή η ικανότητά του να διαγιγνώσκει τις συναισθηματικές καταστάσεις των μαθητών του, και να κατανοεί τους βαθύτερους λόγους που ευθύνονται για τις συμπεριφορές αυτών, είναι δυνατό να επηρεάσει θετικά τους μαθητές που αισθάνονται ότι εκείνος μπορεί να τους παράσχει υποστήριξη και σε ψυχολογικό επίπεδο. Από την άλλη πλευρά και οι μαθητές θα πρέπει να νιώθουν ότι αναγνωρίζονται ως ξεχωριστές προσωπικότητες από τον εκπαιδευτικό, ο οποίος αποδέχεται τα προτερήματά τους και συμβάλλει στην ενδυνάμωσή τους, ώστε να μπορέσουν εκείνοι να διορθώσουν τις αδυναμίες τους. Υπό τις συνθήκες αυτές αναπτύσσεται η αυτοεκτίμηση, η αμοιβαιότητα, η εμπιστοσύνη και ο σεβασμός.<br />
<br />
<br />
<b>4. Η επιβράβευση των προσπαθειών του εκπαιδευτικού και των μαθητών</b><br />
<br />
Μέσα από διαδικασίες αυτοαξιολόγησης ή αξιολόγησης από τους μαθητές ενισχύεται σημαντικά η αυτοπεποίθηση του ίδιου του εκπαιδευτικού, ο οποίος δημιουργεί τις προϋποθέσεις ενίσχυσης της αυτοπεποίθησης και των μαθητών. Η αυτοπεποίθηση των μαθητών ενισχύεται ιδιαίτερα από την κατάλληλη αντιμετώπιση των λαθών των μαθητών και από τον σχεδιασμό δραστηριοτήτων και ασκήσεων που ανταποκρίνονται στο γνωστικό τους περιεχόμενο. Με τον τρόπο αυτό παρέχεται η ευκαιρία στους μαθητές να επιτύχουν τους μαθησιακούς τους στόχους τους και να επιβραβεύεται η προσπάθειά τους.<br />
<br />
<br />
<b>5. O ενθουσιασμός και η οργανωτική ικανότητα του εκπαιδευτικού </b><br />
<br />
Ο ενθουσιασμός του εκπαιδευτικού απέναντι στο αντικείμενο που διδάσκει μπορεί να εμπνεύσει τους μαθητές και να τους παράσχει σπουδαία κίνητρα μάθησης και να κινητοποιήσει το ενδιαφέρον των μαθητών. Επιπρόσθετα, η οργανωτική ικανότητα του εκπαιδευτικού, η αποτελεσματικότητά του στον τρόπο με τον οποίο χειρίζεται μια κατάσταση ή μια σύγκρουση μπορεί να παράσχει αίσθημα ασφάλειας στους μαθητές, καθώς και την αίσθηση ότι αξίζει να συμμετάσχουν ενεργητικά στην εκπαιδευτική διαδικασία και ότι δεν χάνουν άσκοπα τον χρόνο τους κατά την ώρα του μαθήματος.<br />
<div>
<br /></div>
</div>
Unknownnoreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-457181115680705453.post-65197688072015287732013-12-08T02:58:00.000-08:002013-12-11T14:53:29.608-08:00Το περιβάλλον της μάθησης - Α΄ Ο χώρος της διδασκαλίας<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhm0bKR97mKyRMmukQc8niWL_4c3N0iWBsdWwgQuDKJJH2dQDqp14FW8JOISEJu2m4Ny9s4g8vl3fSub9_x3ZM2HC0mMhyQE-hbWQZ_zBUH9aor_RQCce2qTna8BqL5fiAHfaiyFh7S_r-u/s1600/unnamed+(4).jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="133" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEhm0bKR97mKyRMmukQc8niWL_4c3N0iWBsdWwgQuDKJJH2dQDqp14FW8JOISEJu2m4Ny9s4g8vl3fSub9_x3ZM2HC0mMhyQE-hbWQZ_zBUH9aor_RQCce2qTna8BqL5fiAHfaiyFh7S_r-u/s200/unnamed+(4).jpg" width="200" /></a></div>
Οι εκπαιδευτικές αίθουσες παρουσιάζουν συχνά την εικόνα ενός ψυχρού και απρόσωπου περιβάλλοντος που κάνει τους μαθητές να νιώθουν ανοίκεια. Ο εκπαιδευτικός οφείλει, στο μέτρο του δυνατού, να τροποποιεί το περιβάλλον της μάθησης, αναδιαμορφώνοντας την αίθουσα διδασκαλίας του σ’ ένα ελκυστικό για τους μαθητές σύγχρονο χώρο. Ενθαρρύνουμε λοιπόν τους μαθητές να μας βοηθήσουν στην τροποποίηση του περιβάλλοντος διδασκαλίας και παράλληλα τούς καθιστούμε υπεύθυνους για τη διατήρηση της καλής κατάστασης του χώρου. Ας μην ξεχνάμε ότι οι μαθητές περνούν ένα σημαντικό μέρος του καθημερινού τους προσωπικού χρόνου στη διδακτική αίθουσα.<br />
<a name='more'></a><br />
<b>Χρήσιμες οδηγίες για την αναδιαμόρφωση της αίθουσας διδασκαλίας</b><br />
<br />
1.<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span>Επιλέγουμε να βάψουμε την αίθουσα με ζεστά χρώματα που θα καταστήσουν τον χώρο πιο φιλόξενο για τους μαθητές.<br />
<br />
2.<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span>Διακοσμούμε τους τοίχους της αίθουσας με έργα των ίδιων των μαθητών (πίνακες ζωγραφικής, κολλάζ) ή ακόμα και με δικές τους φωτογραφίες.<br />
<br />
3.<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span>Συμπληρώνουμε τον διάκοσμο με αφίσες ή χάρτες που καλούνται να επιλέξουν οι μαθητές, προκειμένου να νιώσουν ότι ο χώρος είναι δικός τους, συνεπώς και η διακόσμησή του προσωπική τους επιλογή.<br />
<br />
4.<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span>Προσθέτουμε στον χώρο φυτά που καλούνται να φέρουν οι μαθητές, των οποίων την περιποίηση αναλαμβάνουν οι ίδιοι.<br />
<br />
5.<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span>Οργανώνουμε μια μικρή βιβλιοθήκη εντός της αίθουσας. Τα βιβλία τα φέρνουν οι μαθητές από το σπίτι, με στόχο να τα δανείσουν στους ενδιαφερόμενους συμμαθητές τους κατά τη διάρκεια της διδακτικής χρονιάς.<br />
<br />
6. Καλούμε τους μαθητές να προσκομίσουν από το σπίτι την αγαπημένη τους ορχηστρική μουσική, η οποία θα μπορούσε να τους συνοδεύει στην τάξη κατά την εκπόνηση ομαδικών εργασιών.<br />
<br />
8.<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span>Αλλάζουμε τη θέση της έδρας και των θρανίων, άρα και τη διαρρύθμιση της αίθουσας, γεγονός που θα κάνει τους μαθητές να νιώσουν ότι αλλάζουν περιβάλλον.<br />
<br />
9.<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span>Αναδιοργανώνουμε τα θρανία της τάξης με τέτοιο τρόπο ώστε να έχουμε εύκολη πρόσβαση προς όλους τους μαθητές, ακόμα κι εκείνους που μέχρι πρότινος ήταν απομονωμένοι στις τελευταίες θέσεις, προκειμένου να κινητοποιήσουμε το ενδιαφέρον τους για τη μάθηση.<br />
<br /></div>
Unknownnoreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-457181115680705453.post-9150399738935061462013-12-08T01:48:00.000-08:002013-12-11T21:51:47.269-08:00Οι φάσεις της διδασκαλίας<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjDiWoq8yMs9_kTVmCZ3AnQ5Mk5skJeav5Y-Q9upugyy0UHjX2uWW-vRu81lptEPy78NUzeXJm82Gae_AMav8pT825VNnBjpyQxQMHRkJyuVveiBSG-okwX9LzFJA2fj9bKpFOdI5CXli_n/s1600/unnamed+(1).jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="133" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjDiWoq8yMs9_kTVmCZ3AnQ5Mk5skJeav5Y-Q9upugyy0UHjX2uWW-vRu81lptEPy78NUzeXJm82Gae_AMav8pT825VNnBjpyQxQMHRkJyuVveiBSG-okwX9LzFJA2fj9bKpFOdI5CXli_n/s200/unnamed+(1).jpg" width="200" /></a></div>
Εφόσον έχει προηγηθεί η σύνταξη του σχεδίου μαθήματος της εκάστοτε διδακτικής ενότητας, καλούμαστε να υλοποιήσουμε τον σχεδιασμό μας στο πλαίσιο της διδασκαλίας μέσα στην τάξη. Βεβαίως, είναι χρήσιμο να έχουμε την ευελιξία, ώστε να αναπροσαρμόσουμε κάθε φάση της διδασκαλίας μας, αν κρίνουμε ότι οι συνθήκες της τάξης το απαιτούν. Η πορεία λοιπόν της διδασκαλίας μας διέρχεται από συγκεκριμένες φάσεις. Αυτές είναι οι ακόλουθες:<br />
<a name='more'></a><br />
<b>Α. Αφόρμηση:</b><br />
<br />
Πρόκειται για την πρώτη φάση της διδασκαλίας μας και κρίνεται εξόχως σημαντική, καθώς στο πλαίσιο της αφόρμησης το ενδιαφέρον μας εστιάζεται στο να αποσπάσουμε την προσοχή των μαθητών. Έτσι θα καταφέρουμε να δημιουργήσουμε τα κίνητρα μάθησης και ευνοϊκότερες προϋποθέσεις για την κατάκτηση του γνωστικού αντικειμένου από τους μαθητές. Κατά την αφόρμηση, θεωρείται σκόπιμο να προϊδεάσουμε τους μαθητές για το περιεχόμενο του νέου γνωστικού αντικειμένου, χρησιμοποιώντας εκπαιδευτικές τεχνικές που θα τους ξαφνιάσουν ευχάριστα και θα κινητοποιήσουν το ενδιαφέρον τους για τη συνέχεια (π.χ. η τεχνική της αυτόματης γραφής, ο καταιγισμός ιδεών, το παιχνίδι ρόλων κ.ά.).<br />
<br />
<b>Β. Πληροφόρηση μαθητών για τους στόχους της διδακτικής ενότητας:</b> <br />
<br />
Σ’ αυτή τη φάση της διδασκαλίας, καλούμαστε να ενημερώσουμε αδρομερώς τους μαθητές για το περιεχόμενο της ενότητας που πρόκειται να διδαχθούν. Οι μαθητές είναι χρήσιμο εκ των προτέρων να πληροφορηθούν επιγραμματικά το θέμα που θα κληθούν να διερευνήσουν, όπως και τον σκοπό για τον οποίο πρόκειται να ασχοληθούν με το εκάστοτε γνωστικό αντικείμενο. Ας μην ξεχνάμε βέβαια ότι για το θέμα της νέας διδακτικής ενότητας τούς έχει προϊδεάσει και η φάση της αφόρμησης που προηγήθηκε.<br />
<br />
<b>Γ. Ανάκληση προαπαιτούμενης γνώσης:</b><br />
<br />
Στη φάση αυτή της διδασκαλίας οι μαθητές καλούνται να ανακαλέσουν μνημονικά τις γνώσεις που κατέχουν από τη διδασκαλία προγενέστερων διδακτικών ενοτήτων. Με τον τρόπο αυτόν επιτυγχάνεται η διασύνδεση της νέας με την παρελθούσα γνώση και οι μαθητές αντιλαμβάνονται πληρέστερα τη διδασκαλία του νέου γνωστικού αντικειμένου ως συνέχεια ενός όλου, του οποίου ένα κεφάλαιο πρόκειται να μελετούν κάθε φορά στο πλαίσιο των μαθημάτων. Στο πλαίσιο της διδακτικής αυτής φάσης θα μπορούσε να ενταχθεί και η εξέταση των εργασιών της προηγούμενης διδακτικής ενότητας.<br />
<br />
<b>Δ. Προσφορά νέου γνωστικού αντικειμένου:</b><br />
<br />
Πρόκειται για τη φάση της διδασκαλίας κατά την οποία καλούμαστε να προσεγγίσουμε ζητήματα περιεχομένου της νέας διδακτικής ενότητας. Σε αυτήν την φάση κρίνεται σκόπιμο να μεταχειριστούμε διδακτική μεθοδολογία και εκπαιδευτικές τεχνικές που εμπλέκουν ενεργητικά τους μαθητές στην ερευνητική ανακάλυψη της γνώσης. Επιπρόσθετα, η χρήση των ψηφιακών οπτικοακουστικών μέσων δύναται να συμβάλλει στην αποτελεσματικότερη πρόσκτηση της γνώσης από μέρους των μαθητών, που είναι εξοικειωμένοι με τις νέες τεχνολογίες. Στο τέλος της διδακτικής αυτής φάσης αναγκαίο είναι να προβούμε σε συνθετική εκτίμηση των ουσιωδών σημείων της ενότητας. <br />
<br />
<b>Ε. Εμπέδωση – Ανατροφοδότηση / Ανασύνθεση της γνώσης – Εξαγωγή συμπερασμάτων: </b><br />
<br />
Πρόκειται για τη διδακτική φάση κατά την οποία οι μαθητές καλούνται να ανασυνθέσουν τη γνώση που απέκτησαν, απαντώντας σε δραστηριότητες ή σε φύλλα εργασίας που τους έχουμε διανείμει. Κατά τη μαθησιακή αυτή διαδικασία δίδουμε αφορμές στους μαθητές να προβούν σε διαθεματικές νοηματικές προεκτάσεις, ενεργοποιώντας την προσωπική βιωματική εμπειρία τους.<br />
Στο στάδιο αυτό μπορούν να χρησιμοποιηθούν κατά κόρον εκπαιδευτικές τεχνικές που παρέχουν τη δυνατότητα στους μαθητές να εκφράσουν ελεύθερα τις απόψεις τους ατομικά ή στο πλαίσιο της ένταξής τους σε ομάδες (π.χ. αγώνες λόγων, δραματοποίηση / θεατρικό παιχνίδι / αυτοσχεδιασμός). Τέλος, κρίνεται αναγκαίο να παρακινήσουμε τους μαθητές στη διατύπωση τελικών συμπερασμάτων αναφορικά με το περιεχόμενο της ενότητας ή την υιοθέτηση από μέρους τους νέων στάσεων ή συμπεριφορών, ακόμα και να τους παρωθήσουμε να αναπτύξουν συγκεκριμένες δεξιότητες. Η χρήση διδακτικών εργαλείων και εποπτικών μέσων θεωρείται σημαντική και σε αυτήν τη διδακτική φάση.<br />
<br />
•<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span>Χρήσιμες συμβουλές για τα φύλλα εργασίας:<br />
<br />
Αναφορικά με τα φύλλα εργασίας που καλούμαστε να συντάξουμε, κρίνεται σκόπιμο να μεριμνήσουμε ώστε:<br />
α. οι μαθητές να έχουν την ευχέρεια και την πρωτοβουλία να καλλιεργούν την ερευνητική τους ικανότητα και να αναπτύσσουν τον μηχανισμό της κριτικής σκέψης και αποτίμησης της εκάστοτε πληροφορίας,<br />
β. να περιέχεται επαρκές πληροφοριακό υλικό και σαφείς οδηγίες προς τους μαθητές, ώστε οι τελευταίοι να διευκολύνονται στην προσπάθεια επίλυσης των δραστηριοτήτων και<br />
γ. να μην καθοδηγούνται ασφυκτικά οι μαθητές σε κάθε τους ενέργεια. <br />
<br />
<b>Στ. Αξιολόγηση των μαθητών: </b><br />
<br />
Πρόκειται για την τελευταία φάση της διδασκαλίας, κατά την οποία ορίζονται οι εργασίες για τους μαθητές. Θεωρείται καλό να επιλέγονται ασκήσεις κλιμακούμενης δυσκολίας, κλειστού και ανοικτού τύπου, προφορικές και γραπτές, υποχρεωτικές και προαιρετικές, ώστε α. να παρέχεται η δυνατότητα ακόμα και σε «αδύνατους» γνωστικά μαθητές να ανταπεξέλθουν στις απαιτήσεις που αυτές οι εργασίες έχουν και β. να δίδεται το δικαίωμα στους καταρτισμένους μαθητές να εκπονήσουν περισσότερο απαιτητικές εργασίες. Επιπρόσθετα, θα μπορούσαν να ανατεθούν ατομικές και ομαδικές εργασίες στους μαθητές, αν κρίνουμε ότι ένα θέμα είναι δυνατό να προσεγγιστεί καλύτερα αν οι μαθητές εργαστούν μέσα στο πλαίσιο μιας ομάδας.<br />
<br />
<br />
•<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span>Χρήσιμες συμβουλές για την ανάθεση ομαδικών εργασιών:<br />
<br />
α. Οι ομάδες 2 – 4 μαθητών μπορούν να οργανωθούν καλύτερα.<br />
β. Είναι δυνατό η ίδια εργασία να ανατεθεί σε όλες τις ομάδες και να γίνει καταμερισμός διαφορετικού έργου σε κάθε ομάδα.<br />
γ. Για την αποδοτικότερη λειτουργία των ομάδων, συστήνεται ο καταμερισμός εργασιών στο εσωτερικό κάθε ομάδας. Έτσι προβλέπονται τουλάχιστον 3 διακριτοί ρόλοι, αυτός του συντονιστή της ομάδας, του γραμματέα και του υπεύθυνου της παρουσίασης της ομαδικής εργασίας. <br />
<div>
<br /></div>
</div>
Unknownnoreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-457181115680705453.post-10864265248685980812013-12-08T01:42:00.000-08:002013-12-11T14:54:21.774-08:00Πρακτικές συμβουλές για τον σχεδιασμό του μαθήματος<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgsuUHYRebdxcOwmHzEBEGas-qQrtLN1IPwyrI58sOtcvMs5RhlnZFzfJ6nwFyQ1Un6CLbZ12GVXq3rjSJNT3aWvVFlLQD2IWdOQVvy4uyE6v_yptpdhGApC_kWuQY4rkDUXIqG-tTEq8f5/s1600/school-classroom_2511962b.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="124" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEgsuUHYRebdxcOwmHzEBEGas-qQrtLN1IPwyrI58sOtcvMs5RhlnZFzfJ6nwFyQ1Un6CLbZ12GVXq3rjSJNT3aWvVFlLQD2IWdOQVvy4uyE6v_yptpdhGApC_kWuQY4rkDUXIqG-tTEq8f5/s200/school-classroom_2511962b.jpg" width="200" /></a></div>
Στο πλαίσιο της σύνταξης του σχεδίου μαθήματος της εκάστοτε διδακτικής ενότητας, είναι πολύ σημαντικό να μεριμνήσουμε ώστε να δημιουργηθούν οι <b>κατάλληλες συνθήκες</b> που θα εξασφαλίσουν ένα <b>πρόσφορο </b>για τη διδασκαλία μας <b>μαθησιακό κλίμα</b>. Το κλίμα αυτό θα επιτρέψει σ’ εμάς να πραγματοποιήσουμε τη διδασκαλία μας επιτυχώς και πολύ περισσότερο στους μαθητές θα δώσει την ευκαιρία να αφομοιώσουν σε βάθος την παρεχόμενη γνώση. Για τους παραπάνω λόγους συντάχθηκαν οι ακόλουθες πρακτικές οδηγίες:<br />
<a name='more'></a><br />
1.<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span>Προσπαθούμε να δημιουργήσουμε μία ισορροπημένη σχέση με τους μαθητές μας στη βάση του σεβασμού και της ουσιαστικής επικοινωνίας, γεγονός που θα μάς παράσχει τη δυνατότητα να εξασφαλίσουμε μια καλή ατμόσφαιρα στην τάξη.<br />
<br />
2.<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span>Αποφεύγουμε τα λεγόμενα «εμπόδια της επικοινωνίας», όπως είναι π.χ. η καθοδήγηση, η παροχή συμβουλών / ηθικολογία, οι απειλές κ. ά., τα οποία αποκαλύπτουν μια χειριστική συμπεριφορά από μέρους του διδάσκοντα που εν προκειμένω κάνει χρήση της ισχύος του.<br />
<br />
3.<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span>Μεριμνούμε ώστε η διδασκαλία να ανταποκρίνεται στο γνωστικό επίπεδο των μαθητών.<br />
<br />
4.<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span>Δεν ξεχνάμε ότι οι διδακτικοί μας στόχοι δεν είναι μόνο γνωστικοί, άλλα αφορούν και στην καλλιέργεια δεξιοτήτων, όπως και στην υιοθέτηση στάσεων εκ μέρους των μαθητών.<br />
<br />
5.<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span>Επιλέγουμε πρωτότυπες ιδέες για να προσελκύσουμε το ενδιαφέρον των μαθητών πριν ακόμη φθάσουμε στην προσφορά του νέου γνωστικού αντικειμένου.<br />
<br />
6.<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span>Ενημερώνουμε εκ των προτέρων τους μαθητές για τους στόχους που έχουμε θέσει αναφορικά με τη διδασκαλία της διδακτικής ενότητας.<br />
<br />
7.<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span>Προτιμούμε ποικίλη διδακτική μεθοδολογία και σύγχρονες εκπαιδευτικές τεχνικές που ξαφνιάζουν ευχάριστα τους μαθητές.<br />
<br />
8.<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span>Αξιοποιούμε τα σύγχρονα ψηφιακά ή άλλα οπτικοακουστικά μέσα (ΤΠΕ), με τα οποία είναι ήδη εξοικειωμένοι οι μαθητές.<br />
<br />
9.<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span>Σχεδιάζουμε εκπαιδευτικές διαδικασίες, οι οποίες αναφέρονται σε χειροπιαστά εμπειρικά δεδομένα των μαθητών, προκειμένου στη συνέχεια να μεταβούμε σε αφαιρετικές έννοιες.<br />
<br />
10.<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span>Διατυπώνουμε περισσότερες ερωτήσεις «ανοικτού τύπου» προς τους μαθητές, οι οποίες τους παρακινούν να συμμετάσχουν ενεργητικά στη διδασκαλία και να εκφράσουν ελεύθερα τις σκέψεις τους.<br />
<br />
11.<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span>Συνδυάζουμε τη θεωρητική γνώση με την πρακτική εφαρμογή της σε δραστηριότητες.<br />
<br />
12.<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span>Επιλέγουμε δραστηριότητες που παρακινούν τους μαθητές στην έρευνα και την ανακάλυψη νέων διαστάσεων του γνωστικού αντικειμένου.<br />
<br />
13.<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span>Έχουμε προβλέψει τις πιθανές αντιδράσεις ή τις απαντήσεις των μαθητών στις ερωτήσεις που έχουμε σχεδιάσει να τους απευθύνουμε.<br />
<br />
14.<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span> Έχουμε προβλέψει εκ των προτέρων τα σημεία της διδασκαλίας, στα οποία ενδεχομένως οι μαθητές να αντιμετωπίσουν κάποιο πρόβλημα και γνωρίζουμε πώς θα διαχειριστούμε μια τέτοια κατάσταση.<br />
<br />
15.<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span>Σχεδιάζουμε δημιουργικές εργασίες για το σπίτι που ανταποκρίνονται και στις τρεις κατηγορίες των διδακτικών μας στόχων (απόκτηση γνώσεων, καλλιέργεια δεξιοτήτων, υιοθέτηση στάσεων).<br />
<div>
<br /></div>
</div>
Unknownnoreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-457181115680705453.post-13271004693960591862013-12-08T01:04:00.000-08:002013-12-11T21:52:30.089-08:00Οι μέθοδοι της διδασκαλίας<div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiLJPQYK6b7KkafpY9w9gIWDpHeVGFjIhPRYHbbT1_CprxkQfTmM-nzGgieWOYx6-FlebUDacPkLBY20rVAbEIlKA2dg0Xbf0NirLuWqzs4CH0O1DJgWk_fpQKMJYo4hJM2dKMZ1Ie6RGdx/s1600/Teacher--335x224.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="133" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiLJPQYK6b7KkafpY9w9gIWDpHeVGFjIhPRYHbbT1_CprxkQfTmM-nzGgieWOYx6-FlebUDacPkLBY20rVAbEIlKA2dg0Xbf0NirLuWqzs4CH0O1DJgWk_fpQKMJYo4hJM2dKMZ1Ie6RGdx/s200/Teacher--335x224.jpg" width="200" /></a></div>
<b>1. Η ενεργητική ερευνητική – ανακαλυπτική μέθοδος</b><br />
<br />
Πρόκειται για τη διδακτική μεθοδολογία, η οποία παρακινεί τους μαθητές να αυτενεργήσουν, υπό την κατάλληλη καθοδήγηση του διδάσκοντα, ώστε να ανακαλύψουν μόνοι τους τη γνώση και να κατακτήσουν τη μάθηση. Οι μαθητές δεν είναι παθητικοί αποδέκτες, αλλά άτομα που συμμετέχουν ενεργά στη μάθησή τους. Στο πλαίσιο αυτής της μεθόδου δεν παρέχονται έτοιμες λύσεις στους μαθητές, αλλά πολύ περισσότερο σωστές κατευθύνσεις, έτσι ώστε εκείνοι να φθάσουν μόνοι τους στο επιθυμητό αποτέλεσμα. Στην ενεργητική ερευνητική μάθηση είναι χρήσιμο να αξιοποιηθούν και τα εναλλακτικά περιβάλλοντα μάθησης (αξιοποίηση νέων τεχνολογιών).<br />
<br />
<a name='more'></a><br />
<b>2. Η μέθοδος της βιωματικής προσέγγισης της γνώσης</b><br />
<br />
Είναι η μέθοδος κατά την οποία οι μαθητές παρωθούνται να ανακαλέσουν προσωπικές εμπειρίες και βιώματα, τα οποία εν συνεχεία καλούνται να χρησιμοποιήσουν στο πλαίσιο της κατάκτησης του νέου γνωστικού αντικειμένου. Οι μαθητές, ως γνωστόν, φέρουν μέσα στις τάξεις τις προϋπάρχουσες αντιλήψεις και ιδέες τους. Η γνώση, εξάλλου, δεν είναι απόλυτα αντικειμενική. Μπορεί να αξιολογηθεί από τον εκάστοτε μαθητή με κριτήριο το βαθμό που ταιριάζει στην εμπειρία του και είναι συναφής με άλλες πτυχές της γνώσης του. Τα εμπειρικά δεδομένα λοιπόν και οι πεποιθήσεις των μαθητών όχι μόνο ανακαλούνται στη μνήμη τους, αλλά και επανελέγχονται κατά τη διαδικασία της κατανόησης και κυρίως εφαρμογής της παρεχόμενης γνώσης.<br />
<br />
<b>3. Η μέθοδος της διαθεματικής προσέγγισης της γνώσης</b><br />
<br />
Πρόκειται για τη μέθοδο κατά την οποία οι μαθητές καλούνται να αφομοιώσουν το γνωστικό αντικείμενο διαθεματικά, μέσα από το πρίσμα και άλλων γνωστικών αντικειμένων. Κατά τη διαθεματική διδασκαλία, οι μαθητές ασκούνται στην ανακάλυψη των πολλαπλών πτυχών ενός αντικειμένου, το οποίο μπορεί να προσεγγιστεί μέσα από διαφορετικά σχολικά μαθήματα. Έτσι παρέχεται στους μαθητές η σφαιρική γνώση της διδακτέας ύλης, ενώ οι ίδιοι ανακαλύπτουν διαρκώς νέες προοπτικές και προεκτάσεις της γνώσης.<br />
<br />
<b>4. Η εξατομικευμένη μέθοδος</b><br />
<br />
Είναι η μέθοδος που επικεντρώνεται στην ικανοποίηση των ατομικών αναγκών καθενός μαθητή και στην παροχή ευκαιριών για αυτοκατευθυνόμενη μελέτη. Ο διδάσκων στο πλαίσιο αυτής της μεθόδου εργάζεται εκ περιτροπής με κάθε μαθητή χωριστά, κάνει διάγνωση των μαθησιακών του αναγκών και ενισχύει θετικά τους μαθητές στην προσπάθεια που εκείνοι καταβάλλουν ώστε να αναπληρώσουν τις ενδεχόμενες ελλείψεις τους. Επιπρόσθετα, ο καθηγητής πρέπει να διακατέχεται από ενσυναίσθηση (empathy) του μαθητή, να κατανοεί δηλαδή συχνά και την αδιαφορία του μαθητή να προσλάβει και άλλες γνώσεις λόγω κόπωσης ή και κορεσμού πληροφοριών.<br />
<br />
<b>5. Η ομαδοσυνεργατική μέθοδος</b><br />
<br />
Πρόκειται για τη διδακτική μεθοδολογία που αξιοποιεί την ένταξη των μαθητών σε ομάδες 2-6 ατόμων και την εκπόνηση συγκεκριμένων δραστηριοτήτων εντός των ομάδων αυτών. Στις ομάδες ανατίθενται διαφορετικές εργασίες ή ακόμα και η ίδια εργασία, αρκεί να γίνει καταμερισμός διαφορετικού έργου σε κάθε ομάδα. Για την αποδοτικότερη λειτουργία των ομάδων συστήνεται ο καταμερισμός εργασιών στο εσωτερικό κάθε ομάδας. Έτσι προβλέπονται τουλάχιστον 3 διακριτοί ρόλοι, αυτός του συντονιστή της ομάδας, του γραμματέα και του υπεύθυνου της παρουσίασης της ομαδικής εργασίας. <br />
<br />
<b>6. Η μέθοδος που είναι βασισμένη στο μοντέλο Synectics</b><br />
<br />
Αναφερόμαστε στη θεωρία επεξεργασίας ορισμένων φαινομενικά ασύμβατων και αποσυνδεμένων μεταξύ τους πληροφοριών και εν συνεχεία η χρήση της δημιουργικής σκέψης και πράξης που βασίζεται στην εύρεση των αναλογιών ανάμεσα στις πληροφορίες. Στη μέθοδο αυτή, οι μαθητές παρωθούνται να συνδυάσουν δεδομένα, τα οποία εκ πρώτης όψης μοιάζουν αταίριαστα και να ερευνήσουν τυχόν διασυνδέσεις που είναι δυνατό να ανακαλύψουν ανάμεσα στα δεδομένα αυτά, με τη βοήθεια της συγκριτικής μελέτης, η οποία υποβοηθείται με τον εντοπισμό συγκεκριμένων αναλογιών.<br />
<br />
<b>7. Η μέθοδος project</b><br />
<br />
Η λέξη project σημαίνει σχεδιάζω, σκοπεύω, κατά συνέπεια η μέθοδος project σημαίνει ένα σχέδιο εργασίας. Πρόκειται για τη μέθοδο εκπόνησης μιας συνθετικής ερευνητικής ομαδικής εργασίας σχετικά με ένα θέμα που συνδέεται με την καθημερινότητα και τα σύγχρονα προβλήματα, του οποίου μία πτυχή (υποενότητα) μελετά κάθε ομάδα. Τα θέματα μπορούν να αντληθούν από 4 θεματικούς άξονες: α. των ανθρωπιστικών και κοινωνικών επιστημών, β. της τέχνης και του πολιτισμού, γ. των μαθηματικών, των φυσικών επιστημών και της τεχνολογίας και δ. του περιβάλλοντος και της αειφόρου ανάπτυξης. Η μέθοδος αυτή απαιτεί από τους μαθητές τη συλλογή αξιόπιστων δεδομένων, την ταξινόμηση και την κριτική επεξεργασία αυτών και τέλος την τελική παρουσίαση της εργασίας.<br />
<br />
<b>8. Η μέθοδος ανάπτυξης του κριτικού στοχασμού </b><br />
<br />
Πρόκειται για μια σύγχρονη μέθοδο κριτικής διδασκαλίας, η οποία βασίζεται στην απελευθέρωση των μαθητών από στερεοτυπικές πεποιθήσεις που έχουν εδραιωθεί μέσα τους. Βασίζεται στον κριτικό στοχασμό και την αμφισβήτηση, την άρση της εμπιστοσύνης προς κάθε δεδομένη γνώση, στάση ή αξία. Μια σύγχρονη προσέγγιση αυτής της μεθόδου αξιοποιεί τη στοχαστική παρατήρηση επιλεγμένων έργων τέχνης, των οποίων το περιεχόμενο συνδέεται με το εκάστοτε γνωστικό αντικείμενο. Η προσέγγιση αυτή μπορεί να εφαρμοστεί σε οποιοδήποτε γνωστικό αντικείμενο και αξιοποιεί σε μεγάλο βαθμό την εξοικείωση των μαθητών με την επεξεργασία οπτικών πληροφοριών.<br />
<br />
<b>9. Η πειραματική – εργαστηριακή μέθοδος</b><br />
<br />
Χρησιμοποιείται σε εργαστηριακά μαθήματα των θετικών επιστημών και διεξάγεται σε ειδικά διαμορφωμένα εργαστήρια. Οι μαθητές εκπονούν, υπό την επίβλεψη και τις οδηγίες του εκπαιδευτικού, ένα πείραμα, συνεπώς διαπιστώνουν πώς μπορεί να εφαρμοστεί η διδαχθείσα θεωρία στην πράξη. Βεβαίως, είναι απαραίτητο να έχουν ληφθεί προηγουμένως τα απαραίτητα μέτρα ασφαλείας από τον εκπαιδευτικό – υπεύθυνο του εργαστηρίου.<br />
<br />
<b>10. Η οργάνωση εκπαιδευτικών – επιμορφωτικών επισκέψεων</b><br />
<br />
Η μέθοδος αυτή επεκτείνει τη μαθησιακή διαδικασία εκτός των στενών ορίων του σχολικού κτιρίου. Ο εκπαιδευτικός αναλαμβάνει να οργανώσει επισκέψεις σε μουσεία, βιβλιοθήκες, ερευνητικούς χώρους κ.ά., ώστε να παράσχει στους ήδη ενημερωμένους για το θέμα της εκπαιδευτικής επίσκεψης μαθητές τη δυνατότητα να αποκτήσουν πρόσθετες γνώσεις και εμπειρία πάνω σε ένα γνωστικό αντικείμενο, το οποίο έχει προηγουμένως διδαχθεί στην τάξη.<br />
<div>
<br /></div>
</div>
Unknownnoreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-457181115680705453.post-90620536455603728722013-12-08T00:51:00.000-08:002013-12-11T14:34:00.468-08:00Η φιλοσοφία των μορφών διδασκαλίας <div dir="ltr" style="text-align: left;" trbidi="on">
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjyGSZ7_MuBadLtKJmHxBSImbznVcoWMw1xu53YXSdPZBgM-Tjk0XvQR0dRzPojWkIEkd8G_HQKa1-_DBrF4JVZX1UO3L4AlyKGSIzMjnTI25u8tYQ1j6EZ2dsTdZgSacy9jULuaSFk4pQG/s1600/daskalos-kentriki-300x240.jpg" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" height="160" src="https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjyGSZ7_MuBadLtKJmHxBSImbznVcoWMw1xu53YXSdPZBgM-Tjk0XvQR0dRzPojWkIEkd8G_HQKa1-_DBrF4JVZX1UO3L4AlyKGSIzMjnTI25u8tYQ1j6EZ2dsTdZgSacy9jULuaSFk4pQG/s200/daskalos-kentriki-300x240.jpg" width="200" /></a></div>
<b>1. Η δασκαλοκεντρική διδασκαλία </b><br />
<br />
Το επίκεντρο αυτής της φιλοσοφίας είναι ο εκπαιδευτικός που θεωρείται ως αυθεντία μέσα στην τάξη, αφού εκείνος παρέχει τη γνώσης στους μαθητές. Η ουσιώδης αρχή που ασπάζονται οι υπέρμαχοι αυτής της μορφής διδασκαλίας είναι ότι οι μαθητές προσαρμόζονται στον τρόπο σκέψης και τον ρυθμό του δασκάλου.<br />
<a name='more'></a>Τα κύρια χαρακτηριστικά της δασκαλοκεντρικής διδασκαλίας είναι:<br />
<br />
•<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span>Η μεταφορά γνώσης από τον εκπαιδευτικό,<br />
•<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span>Η προσφορά όσο το δυνατόν περισσοτέρων γνώσεων,<br />
•<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span>Ο απόλυτος προγραμματισμός της διδασκαλίας,<br />
•<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span>Ο περιορισμός της αυτενέργειας των μαθητών,<br />
•<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span>Η έμφαση στην άσκηση της μνήμης και την αποστήθιση,<br />
•<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span>Η εμμονή στην επανάληψη,<br />
•<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span>Η χρησιμοποίηση εξωτερικών αμοιβών στους μαθητές εκ μέρους του εκπαιδευτικού,<br />
•<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span>Η εστίαση του ενδιαφέροντος στη γνωστική ανάπτυξη των μαθητών,<br />
•<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span>Η αξιολόγηση του αποτελέσματος της μαθησιακής διαδικασίας.<br />
<br />
<b>2. Η μαθητοκεντρική διδασκαλία</b><br />
<br />
Στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος αυτής της προσέγγισης βρίσκεται ο μαθητής. Οι θιασώτες αυτής της φιλοσοφίας καλούνται να μεριμνήσουν α. για το τι πρέπει να μαθαίνει ο μαθητής, β. για το τι ενδιαφέρεται να μάθει ο μαθητής, γ. για το τι μπορεί να μαθαίνει ο μαθητής και δ. για το πώς και πότε πρέπει να μαθαίνει κάτι ο μαθητής. Η βασική αρχή των μαθητοκεντρικών μεθόδων είναι η ενσυνείδητη συμμετοχή των μαθητών κατά την υλοποίηση της διαδικασίας της μάθησης. Τα κύρια χαρακτηριστικά της μαθητοκεντρικής διδασκαλίας είναι:<br />
<br />
•<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span>Η ενεργητική συμμετοχή των μαθητών στη μαθησιακή διαδικασία,<br />
•<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span>Η προσφορά στους μαθητές των απαραίτητων γνώσεων, ώστε εκείνοι να μάθουν να προεκτείνουν μόνοι τους τις γνώσεις τους,<br />
•<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span>Η παρακολούθηση από τον εκπαιδευτικό της δραστηριότητας των μαθητών (που επιλέγουν το πλαίσιο της εργασίας τους) και η παρέμβασή του μόνο στην περίπτωση που οι μαθητές το ζητήσουν,<br />
•<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span>Η καλλιέργεια της μάθησης βάσει ανακαλυπτικών τεχνικών,<br />
•<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span>Η καλλιέργεια στους μαθητές εσωτερικών κινήτρων μάθησης,<br />
•<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span>Η ισότιμη εστίαση του ενδιαφέροντος στη γνωστική και συναισθηματική ανάπτυξη των μαθητών,<br />
•<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span>Η αξιολόγηση της διαδικασίας και όχι τόσο του αποτελέσματος της μάθησης.<br />
<br />
<b>3. Η ομαδοκεντρική διδασκαλία</b><br />
<br />
Πρόκειται για μια μετεξέλιξη της μαθητοκεντρικής διδασκαλίας, με τη διαφορά ότι οι μαθητές τοποθετούνται στο επίκεντρο της μαθησιακής διαδικασίας όχι ως άτομα, αλλά ως ομάδες ατόμων. Η επικρατούσα αρχή είναι η ανάπτυξη της δυναμικής των ομάδων. Τα κύρια χαρακτηριστικά της ομαδοκεντρικής διδασκαλίας είναι:<br />
<br />
•<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span>Η συγκρότηση ομάδων από τον εκπαιδευτικό,<br />
•<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span>Ο συντονισμός των δραστηριοτήτων των μαθητών από τον εκπαιδευτικό,<br />
•<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span>Η ανάπτυξη του κριτικού στοχασμού και του ερευνητικού πνεύματος των μαθητών,<br />
•<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span>Η ομαλή συνεργασία των μελών κάθε ομάδας,<br />
•<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span>Η ύπαρξη διακριτών ρόλων των μαθητών μέσα στο πλαίσιο των ομάδων.<br />
<br />
<b>4. Η συμμετοχική διδασκαλία</b><br />
<br />
Το ενδιαφέρον των υποστηρικτών της συμμετοχικής διδακτικής φιλοσοφίας είναι η συνεργασία των μαθητών με τον εκπαιδευτικό, αλλά και η συνεργασία των μαθητών μεταξύ τους. Στη συμμετοχική διδασκαλία υπάρχει ισορροπία ανάμεσα στην παρέμβαση του εκπαιδευτικού και στην ενεργητική συμμετοχή των μαθητών στην πορεία της διδασκαλίας. Οι μαθητές εμπλέκονται σε μια ενεργητική διαδικασία μάθησης, η οποία εμπεριέχει την κατασκευή του νοήματος των πραγμάτων μέσα από διαπροσωπική συζήτηση και επικοινωνία. Τα κύρια χαρακτηριστικά αυτής της μορφής διδασκαλίας είναι:<br />
•<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span>Η μη τήρηση μιας αυστηρά προγραμματισμένης διδασκαλίας με προκαθορισμένη πορεία και ρυθμό,<br />
•<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span>Η συνεργασία του εκπαιδευτικού με τους μαθητές και η καθοδήγησή τους, όταν εκείνοι το ζητήσουν ή όταν ο ίδιος το κρίνει απαραίτητο,<br />
•<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span>Η καλλιέργεια δεξιοτήτων των μαθητών, πέρα από την απόκτηση γνώσεων, οι οποίες επιτρέπουν σ’ αυτούς να ερευνούν τη γνώση στηριζόμενοι στις προσωπικές τους δυνάμεις,<br />
•<span class="Apple-tab-span" style="white-space: pre;"> </span>Ο προσανατολισμός της διδασκαλίας όχι μόνο στη μετάδοση γνώσεων, αλλά και στην ανάπτυξη της προσωπικότητας των μαθητών.<br />
<div>
<br /></div>
</div>
Unknownnoreply@blogger.com